آینده پژوهی جهان در 2030 میلادی؛ تراژدی جهان رو به پیشرفت / کمدی انسان رو به پسرفت
با نگاهی به یک تامل جامعه شناختی – انسان شناختی – فلسفی کلان نگر – آینده گرا، همه سناریوهای آینده پژوهی جهان در سال های افق (از 2030 تا 2050 میلادی) بر رو به پیشرفت بودن جهان و ایجاد تغییرات گسترده در اقتصاد، سیاست، جمعیت، محیط زیست، جغرافیا و فرهنگ متمرکز هستند .
این سناریوها، جهان در آینده نزدیک تر (2030) و دورتر (2050) را سرشار از هوش مصنوعی و اینترنتی شدن و روبوتی شدن همه چیز از انسان تا اشیا می دانند .
تصویری است جذاب و لذت بخش از جهانی فوق العاده پیشرفته و تکنیکال، دیجیتال و آواتاری، سرشار از مهندسی های ژنتیکی، مواد خوردنی، پوشیدنی، نوشیدنی تراریخته و زندگی کاملاً ماشینی و برقی …
اما در عین حال واقعیتی است وحشتناک، پر خطر و مخاطره از جهان آینده پیش روی نسل های کنونی و بعدی.
آن چه همه سناریوهای آینده پژوهی جهان (اعم از نوع ساده انگارانه و دم دستی و تک بُعدی آن در ایران تا نوع پیچیده انگارانه و پیشرفته و چند بُعدی آن در غرب )
«نمی گویند یا نمی توانند بگویند یا نمی خواهند»
این است:
ریختار فرهنگی و ساختار زیستی طبیعی خلق و خوی بشر در جهان های آینده و آینده های جهان چگونه خواهد بود؟!
در این باره استناد به پیش بینی جامعه شناختی (آینده پژوهی) یک جامعه شناس بزرگ کلاسیک سودمند
است: پارتو (1923- 1848)
ویلفردو پارتو جامعه شناس بزرگ ایتالیایی میانه سده ۲۰ میلادی، در «رساله جامعه شناسی عمومی»
(با ۲ هزار صفحه و ۲ هزار بند تز و محتوای قابل تامل) زمانی گفته بود:
برای تحلیل اجتماعی، فرهنگی و سیاسی انسان اجتماعی باید به دو دترمینانت مهم و ثابت زندگی بشریت در طول تاریخ از گذشته تا حال و احتمالاً تا آینده توجه کرد:
بقایا residues (خلق و خوهای غریزی، زیستی و ژنتیکی فرهنگی شده، هم خوب و هم خطرناک و مخاطره آمیز برای انسان و جامعه)
و مشتقات derivations (توجیهات اجتماعی، فلسفی، ایدئولوژیکی پیشرفته و پیچیده برای موجه جلوه دادن رفتارهای اجتماعی بشریت مبتنی بر بقایا)
بر مبنای نظریه پارتو و تسری دادن آن به سناریوهای آینده پژوهی جهان باید گفت:
با تمام پیشرفت های مثبت و منفی و موثر و مهلک در آینده های نزدیک، نزدیک تر، دور، دورتر
(مثلاً در بازه زمانی 2021 تا 2099 میلادی)
تمام خلق و خوهای زیستی – طبیعی فرهنگی شده بشر (بقایا و مشتقات) هم چنان ثابت خواهد ماند
( از خشم تا خشونت، نفرت، حسد، تا فساد و جرم و جنایت، نسل کشی و قوم کشی، طبیعت کشی و نخبه کشی، تا تبعیض و بی عدالتی و …..) هم چنان پابرجا خواهد ماند!
تنها تغییری که این خلق و خوها خواهند کرد، نحوه پیشرفته انجام آنها خواهد بود .
به عنوان نتیجه باید گفت:
«در جهان های آینده خلق و خو و خصلت ضد بشری بشر؟! به صورت تکنیکال، دیجیتال، روبیتیکال، اینترنتیکال و آواتاریکال انجام خواهد شد؟!»
و این یعنی؛
یا چیزی شبیه به فیلم های هالیوودی از نوع جنگ دنیاها و آخرالزمان های پر هرج و مرج، بی نظم، وحشی و حیوانی!
و یا چیزی؛
شبیه ایده های آنارشیستی و نیهیلستی نیچه ابر فیلسوف مجنون آلمانی سده ۱۹ میلادی.
یعنی زندگی های خودخواهانه ناشی از اراده معطوف به قدرت، سرشار از لذت و قدرت تهی از هرگونه امر معنوی و اخلاقی!
و یا؛
آن گونه که ماکس وبر جامعه شناس ژرف اندیش بزرگ آلمانی سده ۲۰ میلادی پیش بینی کرده است:
یک شب تاریک یخبندان قطبی و یک قفس آهنین بزرگ بروکراتیک!
به اصطلاح ژیژک :پس از آینده تان لذت ببرید؟!
پی نوشت:
برای تامل بیشتر با ارجاع به متن مقدس اسلام – قرآن کریم
[سوره العصر:والعصر، ان الانسان لفی خسر، الا الذین آمنوا و عملوا الصالحات، و تواصوا به الحق و تواصوا بالصبر]
