علمی تحلیلی

فساد در حوزه پژوهش

ما پژوهشگران و اساتید حوزه علوم انسانی کما و بیش به موضوع دزدی و فساد در حوزه های مختلف جامعه اشاره می کنیم؛ اما متاسفانه به این موضوع در حوزه کاری خودمان یعنی «پژوهش» کمتر می پردازیم.

در این یادداشت به معرفی سه راه کلاه برداری و فساد در حوزه پژوهش اشاره می کنم:

۱. اولین روش انجام انواع تحقیقات پیماشی و نظرسنجی هاست که با طراحی یک پرسشنامه و تکمیل آن در تیراژ ده ها هزار نسخه می توان به راحتی بالا کشیدن چند صد میلیون تومان را توجیه کرد.

نظرسنجی هایی که نه نیازی به اندیشه ورزی یا کار میدانی دارند، نه یافته های آن کسی را ناراحت می کند، چون موضوعات و پرسش های حساس از ابتدا طرح نمی شوند.

۲. دومین روش؛ تعریف پروژه هایی با عناوین دهن پُرکن مانند؛ تدوین سند، تهیه نقشه راه، ترسیم چشم انداز، ارایه الگو و مدل و به طور کلی، تحقیقاتی است که تمرکز آنها بر بایدها در آینده است.

اساساً پرداختن به آینده و آینده پژوهی در جوامع درحال توسعه که گرفتار صدها مشکل و بدبختی حاضر و آماده هستند، روی دیگر سکه محافظه کاری است که پژوهشگران را به نبش قبر در گذشته های دور می کشاند.

البته آینده پژوهی به عرصه پژوهش محدود نشده و در دانشگاه و سازمان مدیریت و … گروه های آینده پژوهی تشکیل شدند تا چشم روی تخریب مشهود و سریع محیط زیست و خروج سالانه میلیاردها دلار سرمایه از کشور ببندد، و مثلاً بگویند در آینده چه و چه می شود؟

هرچند از این نوع تحقیقات آبی برای مردم گرم نمی شود، اما ظاهراً نان خوبی برای مدیران و محققان پخته می شود که به راحتی از آن دست نمی کشند.

۳. سومین روش کلاه برداری در حوزه پژوهش این است که تحقیق کماوبیش مشابه ای را با انجام تغییرات جزیی به چند کارفرما بفروشند.

برای مثال در مورد اوقات فراغت تحقیقی برای مرکز آمار انجام می شود،

بعد با کمی تغییرات و تمرکز بر جوانان آن را به وزارت ورزش و جوانان ارایه می دهند،

بعد به شهرداری رفته و از ضرورت تحقیق در مورد اوقات فراغت شهروندان می گویند،

در نهایت، اگر قسمت شد آن را به صدا و سیما، سازمان تبلیغات، وزارت ارشاد و وزارت کشور و … هم قالب می کنند.

دکتر نظام بهرامی کمیل

دکترای جامعه شناسی سیاسی از دانشگاه علامه طباطبایی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا