هر انسانی انگیزه حرکت، تلاش، سختکوشی و پشتکار را مدیون آرزوهایش است. آرزوهای بزرگتر و دست نیافتنی تر، عزم فرد را برای تلاش بیشتر و مداومت پایدارتر ایجاد می کنند. آرزوها، امیدها و انتظارات را شکل می دهند و جهت حرکت و معنای حرکت را بیافریند.
شاید اغراق به نظر آید، ولی شاید بزرگترین تفاوت انسان از سایر موجودات را در داشتن آرزوها باید دانست.
آرزوها؛ مطالبات و خواسته هایی هستند که هیچ موجودی دیگر نه تنها قادر به تصورش نیست، که هیچ موجود دیگری توانایی برای کسب آن را نیز ندارد.
جالب اینجاست که شاید بتوان تفاوت اساسی بین انسان ها را نیز تفاوت آنها در آرزوهایشان به شمار آورد. سخن زیادی در مورد تفاوت هوش، استعداد، قدرت بدنی … وجود دارد، ولی آنچه به این تفاوت ها وجه عینی و آشکار می بخشد و رشد ظرفیت های وجودی را متفاوت می گرداند، آرزوهای متفاوت بین انسان ها باشد.
آرزوها؛ خواسته هایی هستند که عطش را در فرد تا رسیدن به خواسته زنده نگه می دارند. از اینرو، آرزوها به اراده قوت می بخشند تا دشواری ها، موانع، شکست ها، تلخی ها و رنج ها را به جان بخرند و همچنان برای رسیدن، با تمام قوا به پیش بروند.
با این حساب، آرزوها جایگاه والایی در زندگی انسان دارند و حراست و پای بندی به آرزوها باید در اولویت هر جامعه ای قرار داشته باشد و آگاهی، معرفت، بینش و شناختی از آرزوهای افراد و گروه های جامعه فراهم باشد.
آرزوی یک کارگر
آرزوی یک گروه قومی
آرزوی یک طبقه اجتماعی
آرزوی اعضای یک خانواده
آرزوی افراد یک شهر
آرزوی یک ملت
آرزوی دانشجو
آرزوی افراد یک تیم متخصص
و آرزوی …
جامعه شناسی که مطالعه و تحقیق رفتارهای اجتماعی را در دستور کار خود دارد و بسترهای اجتماعی را در شرایط افراد، گروه ها، سازمان ها و جوامع به تجزیه و تحلیل می کشاند، قاعدتاً باید به آرزوها و بلندپروازی هایی که موقعیت های مختلف اجتماعی برای افراد می سازند نیز پرداخته باشد.
آرزویی که از یک نوجوان، قهرمان ورزشی می سازد
آرزویی که یک معلم ساده را به آموزگاری جهانی می رساند
آرزویی که یک جوان فقیر را به ثروتمندترین مرد روزگار خویش بدل می کند
آرزویی که دانشمند می آفریند
آرزویی که هنرمند، مخترع ….
جامعه شناسی که هر آنچه در جامعه هست را به زیر تیغ موشکافانه تحقیق و تفحص برده است، باید فراوان از مطالعه علمی آرزوها در دست داشته باشد.
ولی جستجوی در یافته ها و کتاب های جامعه شناسی موجب حیرت و شگفتی است. چرا که اثری از آرزوها و بلندپروازی هایی یافت نمی شود. آرزوها و بلندپروازی هایی که نه تنها تک تک انسان ها دارا هستند که تک تک گروه ها، جمع ها، جماعت ها، اجتماعات … نیز طالب و در کسب آن می کوشند.
چرا؟ جامعه شناسی درصدد مطالعه آرزوها برنیامده است؟
چرا؟ عامل حیاتی در جنبش و رشد فرد اجتماعی، گروه ها و جوامع توجه نکرده است؟
چرا؟ دلیل شور و شوق در تلاش و برداشتن موانع را ندیده است؟
چرا؟ علت لذت و شیرینی سختکوشی برای دستیابی را درنیافته است؟
و بسیاری چراهای دیگر از این دست؟
شاید وقت آن رسیده باشد که جامعه شناسی برای توصیف و تجسس واقعیت به این امر واقف گردد که
واقعیت ایجاد می شود
واقعیت ساخته شده است
واقعیت خلق می شود
واقعیت آفریده شده است
و شرح و تفسیر آنچه هست به فهم واقعیت نمی انجامد و باید گامی ورای واقعیت برداشت و سازوکارهایی که واقعیت را نمایان می سازند را دریافت که آرزوها و بلندپروازی ها نمونه ای از آنها می باشند.
