معنای دموکراسی
به عقیده دیوید هلد (David Held) رویكردهای مختلف به دموكراسی (Democracy) خواهان تأمین «روابط آزاد و برابر» بین افراد هستند كه نتایجی را به بار می آورد.
ایجاد شرایطی كه مردم بتوانند استعدادها و قابلیت های خود را نشان دهند، از كاربرد خودسرانۀ اقتدار سیاسی (Political authority) مصون بمانند، افراد در تعیین شرایط ارتباط مشاركت نمایند، گسترش فرصت های (Opportunities) اقتصادی برای رشد و توسعۀ منابع موجود فراهم شود.
مفهوم خودمختاری (Autonomy) حلقۀ اتصال این پیوندهاست كه به معنای توانایی افراد در اندیشیدن و تصمیم گیری است.
این معنای خودمختاری در شرایطی كه حقوق و تعهدات سیاسی پیوند تنگاتنگ با سنت و دارایی های ممتاز و انحصاری داشته باشد، امكان رشد ندارد ولی وقتی این قید و بندها از بین برود، حركت به سمت خودمختاری هم ممكن و هم ضروری خواهد شد.
بنابراین، دموكراسی نه فقط بیانگر حق خودشكوفایی (Self-actualization) آزادانه و برابر است، بلكه به معنای محدودسازی قانونی قدرت نیز هست. اقتدار موجه است به شرایطی كه عمل خودمختاری را به رسمیت بشناسد.
شرایط تحقق خودمختاری:
1– وجود تأثیرگذاری برابر بر نتایج تصمیم گیری ها
2– برابری خواسته ها و اولویت های بیان شدۀ افراد با هم
3– وجود مشاركت مؤثر
4– وجود روش ها و ابزارهای بیان نظرات
دموكراسی یعنی بحث (Discuss) ، گفت وگو (Conversation) و غلبۀ نیروی استدلال (Argument) برتر.
مشاركت در امور جامعه باعث ایجاد شهروند فعال (Active citizen) می شود.
پاسخگو بودن و مسئولیت پذیری (Accountability) در قبال مردم از دیگر ویژگی های اساسی عرصۀ سیاسی دموكراتیك است.
اعتماد (Trust) كه از مسئولیت پذیری و پاسخگویی ناشی می شود، حامی آنها نیز هست.
نهادینه شدن (Institutionalization) اصل خودمختاری به معنای مشخص ساختن حقوق و تعهدات (Commitments) است، حقوق و تعهداتی كه ذاتی هم باشند.
حقوق (Rights) امتیازاتی را مشخص می كند كه همراه با عضویت در عرصه سیاسی به فرد تعلق می گیرد در عین حال حقوق مبین وظایف افراد در قبال یكدیگر و در قبال نظم سیاسی (Political order) است.
برخلاف نظر منتقدان، دموكراسی هم شكلی (All shapes) و همسانی ایجاد نمی كند.
دموكراسی دشمن تكثرگرایی (Pluralism) نیست؛ بلكه دشمن امتیازهای انحصاری (Exclusive) است. امتیازهایی كه دسترسی عادلانه و برابرانه در آنها وجود ندارد.
منبع:
آنتونی، گیدنز.(1392). چکیده آثار آنتونی گیدنز، کسل، فیلیپ (ویراستار)، حسن چاوشیان (مترجم)، نشر ققنوس.