جامعه شناسی با مطالعه امور زندگی به دنیای بزرگ و بی انتهایی متعلق شده است که با طیف از بی نهایت مثبت تا بی نهایت منفی پدیده های اجتماعی سروکار دارد.
– از کوچکترین و ناپیداترین موضوع مانند حس تنهایی
– تا بزرگترین و آشکارترین امور چون قدرت جهانی
بنابراین، جامعه شناسی در دریای بیکران و پهنه کهکشانی از مسائل، امور، موضوعات … غوطه ور است که لازمه اصلی برای کار کردن در آن، «جهت یابی» است.
همچنان که عبور از اقیانوس ها برای کشتی ها با قطب نما و جهت یابی ممکن می شود.
همچنان که عبور از مرزهای هوایی، و رفت و آمدهای هوایی با جهت یابی فراهم می شود.
جامعه شناس نیز نیازمند «جهت یابی» است تا بتواند کار خویش را در انبوه موضوعات بیابد و به آن بپردازد.
جامعه شناس نیز نیازمند «جهت یابی» است تا بتواند کارش را در پهنای دنیای اجتماعی «از آنجایی که هست» به «آنجایی که می خواهد باشد» برساند.
جامعه شناس نیز نیازمند «جهت یابی» است تا بتواند راه را از بیراهه بازیابد و در مسیر باشد.
به این ترتیب، جامعه شناس حرفه ای چگونه «جهت یابی» می کند؟
چگونه از «جهت یابی» خود اطمینان می یابد که موفقیت از آن اوست؟
جامعه شناس حرفه ای کسی است که جامعه شناسی را خوب می داند
جامعه شناس حرفه ای فردی است که به مکاتب و نظریه ها مسلط است
جامعه شناس حرفه ای شخصی است که به امتیازات و ضعف های روش های تحقیق آشناست
اما
اما
اما
جامعه شناس حرفه ای به بازگویی و بازخوانی دانسته های خویش اکتفا نمی کند
جامعه شناس حرفه ای به تدریس و آموزش اطلاعات علمی خویش رضایت نمی دهد
جامعه شناس حرفه ای به تحقیق و اثبات آنچه می داند، قناعت نمی کند
بلکه
بلکه
بلکه
جامعه شناس حرفه ای می خواهد پاسخگوی نیازی باشد و تامین نیازی را به عهده گیرد
جامعه شناس حرفه ای می خواهد راهی در تاریکی مسائل و معضلات باز کند
جامعه شناس حرفه ای می خواهد بالندگی زندگی جمعی را آشکار سازد
چنین
چنین
چنین
جامعه شناس حرفه ای کسی می شود که پا به میدان می گذارد
جامعه شناس حرفه ای فردی می شود که از علم به مهارت رسیده است
جامعه شناس حرفه ای شخصی می شود که آموختن را به اجرا و استفاده رسانده است.
خلاصه
خلاصه
خلاصه
جامعه شناس حرفه ای کسی است که «جهت یابی» را در اندیشه و عمل به دست دارد.
«جهت یابی»؛ یکی از ویژگی های خاص و منحصر به فرد جامعه شناس حرفه ای است.
هر آنچه می بیند
هر آنچه می شنود
هر آنچه می خواند
هر آنچه پیگیری می کند
هر آنچه می گوید
و …
همه و همه از «جهت یابی» ریشه می گیرند و طبق «جهت یابی» پیش می روند.
در این راستا، جهت یابی از «اندیشیدگی» یا «چگونه اندیشیدن؟» آغاز می شود.
جامعه شناس حرفه ای چگونه می اندیشد؟
«جهت یابی» اندیشه و تفکر جامعه شناس حرفه ای چیست؟
«جهت یابی» به دو دسته کلی و اصلی قابل تقسیم است:
الف– مانع نگر
ب– منبع نگر
جهت یابی «مانع نگر» را می توان شامل:
1- تمرکز بر مانع (مشکل، کمبود، ضعف، مسئله، درد، رنج، ضرر …)
2- محور قرار دادن مانع (ساختارها، فشارها، جبرها …)
3- مغلوب شدن یا غلبه بر مانع
چنانکه ملاحظه می شود، جهت یابی «مانع نگر» بر سختی ها و کاستی ها متمرکز است و با عینک مشکل و مسئله به زندگی نگاه می کند و در مورد آن می اندیشد.
نکته مهم آن است که فرد «مانع نگر» زندگی را در جنگ و تعارضی بی پایان تصور می کند که دایم باید به فکر باشد که؛ چگونه مقابله کند؟ چگونه از پس امور برآید؟
و از آنجا که بیشتر امور از دست او خارج هستند، خود را در سیل مشکلات و باران رنج ها «قربانی» می یابد و کسی که در زندان ساختارها به اسارت افتاده است.
جهت یابی «مانع نگر» موجب تولید افکار قربانی و پذیرش نقش قربانی است.
بقیه روایت نیز روشن است: از دست قربانی کاری ساخته نیست!
او مغلوب شرایط است یا اگر هم همت مبارزه ای را در خود می پروراند، به این می اندیشد که از پس ساختارها برنمی آید.
جهت یابی «منبع نگر» نیز سه مرحله دارد:
1– تمرکز بر منبع (فرصت، امکان، امتیاز، موهبت، سود، فایده …)
2– محور قرار دادن توانمندی ها (آگاهی، ابتکار، اختراع …)
3– بدست آوردن یا ساختن منبع
جهت یابی «منبع نگر» موجب خرسندی و شادمانی است. چرا که به هر جا می نگرد و می اندیشد به جستجوی سود یا موهبتی است.
جهت یابی «منبع نگر» باعث لذت و رضایت است. چون از هر چه به دست می آورد و از هر چه می کند فقط و فقط فرصت ها و امتیازاتش را می شمارد.
جهت یابی «منبع نگر» باعث توانمندی و قدرت است. زیرا حاصل اندیشه و کسب منابع و فرصت ها موجب قدرت و توانایی می شود.
از همه مهم تر؛ جهت یابی «منبع نگر» شور و اشتیاق می آفریند و در نتیجه نه تنها مغلوب ساختارها نمی شود که بر فراز ساختارها قرار می گیرد (با اختراع، ابتکار، خلاقیت، نوآوری …)، و نه تنها قادرست آنچه هست را بدست آورد که می تواند آنچه را نیست نیز بسازد.
تفاوت بزرگ اینجاست!
جهت یابی «منبع نگر» از فرد یک توانا می سازد که با لذت و شادی که یافته است، می تواند از عهده امور برآید و نه تنها بر آنها چیره شود که سکوی به سوی منبع و فرصت ها بسازد.
جهت یابی «منبع نگر» از فرد یک خالق می آفریند که با رضایتی که تجربه کرده است، می تواند آنچه را می خواهد و نمی یابد، بسازد و به وجود آورد.
از اینرو، جهت یابی «منبع نگر» رو به سوی موفقیت دارد و جهت یابی «مانع نگر»، در بهترین حالت، از شکست خبری نیست.
جهت یابی «منبع نگر» رو به سوی فراوانی و به دست آوردن است و جهت یابی «مانع نگر» به نفس افتادن از نبود و نداری است.
جهت یابی «منبع نگر» رو به سوی خوشی و انرژی آفرینی است و جهت یابی «مانع نگر» به غم و اندوه می رسد.
با این توضیحات، مبرهن است که جامعه شناس حرفه ای چگونه می اندیشید؟
جامعه شناس حرفه ای جهت یابی «منبع نگر» دارد.
برای همین هم است که پا به میدان می گذارد تا بدست آورد یا بسازد.
برای همین است که در تاریکی مصیبت ها به دنبال چراغ می گردد یا درصدد ساختن چراغی برمی آید.
برای همین است که در انبوه خبرهای جنگ و بیماری و … به نقشه راهی برای رسیدن به صلح است.
برای همین است که در هجوم فشارهای ساختاری از درهای باز برای خروج سراغ می گیرد.
و مگر موفقیت چیزی جز اینهاست!
سلام. مطالب خیلی مفیدی برای منی که، هیچ سوادی از علوم اجتماعی ندارم و صرفاً به خاطر دغدغه و علاقه دنبال میکنم، داشت.
و مرا به این فکر انداخت که اگر بتوانم موقعیتی بسازم و بعد از حدوداً ۱۵ سال به کنکور و شروع تحصیل دانشگاهی…
توکلت علی الله