علمی توصیفی

کتاب هانا آرنت؛ ابتذال شر

🔺تصادفی به یک فروشگاه اینترنتی رسیدم که تی شرت و کلاه با مارک Little Eichmann» می فروشد، آنهم با قیمت های به نسبت بالا، ایده جالبی است.

🔺آیشمن کوچک، تعبیری است که بر اساس زندگی یک فرمانده نازی شکل گرفته است. این مفهوم  بیشتر مدیون کتاب هانا آرنت با عنوان ابتذال شر است که در مورد محاکمه آیشمن نوشته است.

🔺در این کتاب، هانا آرنت سعی می کند به این سئوال ها پاسخ دهد که در نظام های توتالیتر شر از کجا می آید؟

ریشه آن کجاست؟

انسان هایی که مرتکب اعمال شرورانه می شوند چگونه آدم هایی هستند؟

و چگونه می شود که آنها دست به این اعمال می زنند؟

🔺آرنت می گوید از قضا انسان هایی که در نظام های توتالیتر جرایم بزرگی را انجام می دهند، به شخصه آدم های بدی نیستند.

تصور آنها از خودشان این است که آدم های خوبی هستند و دارند کار خیر و خوبی انجام می دهند.

در مورد آیشمن، آرنت می گوید که او مشکل روانی نداشت، انسان شروری نبود.

روانشناسان حاضر در دادگاه او را کاملاً انسان نرمالی معرفی کردند، از هر لحاظ فرد سالمی بود.

🔺آرنت سپس این نتیجه را می گیرد که آیشمن تنها یک بورکرات بود، یک کارمند دولت. کارمند دولتی که با کارهای روزمره اش کمک به خلق سیستمی تمام شرآلود می کرد.

🔺شاید مهمترین و شوک آورترین نتیجه آرنت در کتابش این باشد که این تنها خیر و خوب بودن است که می تواند رادیکال ظاهر شود.

شر، از آن سو، به هیچ وجه رادیکال نیست، شر مبتذل است.

در همین امور روزمره ای که انجام می دهیم، شر را مرتکب می شویم و به آن اجازه می دهیم که بازتولید شود.

شر نه عمیق است و نه حتی بُعد شیطانی دارد. بلکه جزئی است، بسیار جزئی.

به همین دلیل است که قارچ گونه می روید و به سرعت فراگیر می شود.

🔺آیشمن کوچک، تعبیری شد برای معرفی این ابتذال شر.

مفهومی که به ما، انسان های معمولی، اشاره دارد که چگونه از طریق کارهای روزمره و به ظاهر غیرمهم و غیرآزار دهنده ای که انجام می دهیم، به قوام یک جامعه غیراخلاقی و توتالیتر کمک می کنیم و آن را بازتولید می کنیم، در عین حالی که مسئولیتی برای خود نبینیم.

به ما انسان های معمولی اشاره دارد که چگونه حتی از خلال اعمالی که گاهی تصور می کنیم خوب هستند، آن هیولا را باز می آفرینیم.

🔺 آیشمن کوچک داستان ماست، آنانی که به دنبال تامین زندگی خود و انجام امور روزمره، در قالب اداری، شر را خلق می کنیم.

به آن قوام می دهیم، امکان وجود و حضورش را فراهم می کنیم. در قالب کارهایی که آنها را جزيی، غیرمهم و بی آزار تلقی می کنیم.

عقیل دغاقله

پژوهشگر اجتماعی، دانشگاه راتگرز، ایالت نیوجرسی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا