علمی تحلیلی

مساله اجتماعی بدن

هرگونه دستکاری و اصلاح بدن مانند رنگ کردن، پودر زدن، عمل جراحی، ورزش جهت لاغری و . . . مدیریت بدن محسوب می گردد.

این امر همواره در طول تاریخ وجود داشته است و لزوماً منفی نیست، اما سویه های منفی هم دارد.

از الزامات زندگی امروزی و امری سازگار است.

در جوامع ابتدایی، زنان و مردان بدن شان را رنگ آمیزی و زینت می کردند. در آن زمان لازم بود همه افرادی که به دلیل قرابت متعلق به گروه مشخصی بودند، خود را به شکلی خاص نشانه گذاری کنند.

این نشانه ها به صورت شکاف ها و بریدگی هایی بر روی بدن، خالکوبی و رنگ آمیزی به شکل های مختلف خودنمایی می کرد. هر دو جنس به این عمل اقدام می کردند.

مهم تر آن که این مدل ها و لوازم آرایش، زنان و مردان طبقه بالا را نشانه گذاری می کرد و آنان را از تهی دستان جدا می کرد.

با شکل گیری جامعه طبقاتی، این نشانه ها به مد و آرایش تبدیل شد.

در دربار فرانسه پیش از انقلاب لیبرالی 1789، شاهان و شاهزادگان و اشراف صورت هایشان را پودر می زدند و موهایشان را رنگ می کردند.

 امروزه به دلایل مختلفی مدیریت بدن بیش تر مورد توجه افراد قرار گرفته است و بدن به عنوان یک مسأله اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.

توجه به بدن و اصلاح آن ابعاد فزاینده ای پیدا کرده و این امر را می توان در آمار مراجعات به پزشکان زیبایی و استفاده از انواع داروهای لاغری مشاهده کرد.

انگیزه های مدیریت بدن:

تمایز

فخرفروشی

کسب احترام

هم رنگ جماعت شدن

کسب فرصت های اجتماعی مانند شغل

کسب موقعیت های ازدواج

زیبایی تبلیغ شده در رسانه ها

ایجاد تنوع

افزایش اعتماد به نفس

تحقق آرزوها

متفاوت بودن

نمایش سلیقه

برقراری ارتباط مؤثرتر و بهتر

مورد توجه واقع شدن

اکتساب منزلت، تمایز و پایگاه،

فشار دوستان، نزدیکان، فامیل

پذیرش اجتماعی بدن

پایگاه اقتصادی- اجتماعی.

در جوامع معاصر به دلایل زیر گرایش به مدیریت بیش از هر زمان افزایش یافته است:

1– غیبت مرجعیت های هویت بخش غیرجسمانی: در گذشته موقعیت هایی در جامعه وجود داشت که افراد به وسیله آن ها می توانستند، هویت یابی کنند. مثلاً ازدواج با یک خانواده معروف و معتبر، اما امروزه این موارد ضعیف شده اند و معیار منزلت یابی، امکانات مادی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی و بدن است.

2– بصری شدن هویت: به دلیل اهمیت تصاویر و رسانه های دیداری، جنبه های مرئی فرد یعنی بدن، اهمیت پیدا کرده است.

3– گسترش شهرنشینی: در زندگی شهری، ارتباط با افراد دیگر به صورت لحظه ای است. بنابراین قضاوت و داوری براساس همین نوع ارتباط مقطعی است. زیرا ممکن است این برخورد دیگر تکرار نشود. بنابراین با معرفی مناسب بدن و لباس و ظاهر می توان به اهداف خود دست یافت.

4– اهمیت پیداکردن موضوعات جنسی: امروزه لذت بردن از رابطه جنسی و دفع ناکامی های جنسی به بدن نسبت داده می شود. یعنی افراد تصور می کنند که با دستکاری بدن و کسب ویژگی های خاص، می توان لذت بیش تری را تجربه کرد.

دکتر علی نوری

دکتری جامعه شناسی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر اجتماعی

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

  1. جامعه شناسی بدن، یکی از حوزه های خوب مطالعه در جامعه شناسی است.
    دکارت واضع دوگرایی میان ذهن و بدن در فلسفه غربی بوده است:
    می اندیشم، پس هستم. تقسیم جهان به دو عرصه و این تمایز چیزی نیست جز برتری ذهن بر عین.
    (این باور که ذهن چیزی متمایز از بدن است و خویشتن واقعی فرد در ذهن او جای دارد) موجب سرکوب بدن در عرصه های مختلفی گردیده بود.
    در اواخر قرن 20، بدن به یکی از عرصه های چالش سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بدل گردید.
    در جوامع فراسنتی، هویت و احساس ما از خویشتنمان امری از پیش مشخص نیست بلکه امر قابل تغییر، برنامه ریزی و بازاندیشی است که شاهد تغییرات زیادی در طول دوره حیات فرد خواهد بود.
    شیلینگ بدن را به مثابه پروژه ناتمام معرفی می کند و امیلی مارتین نام کتاب خود را بدن های منعطف می گذارد…

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا