خلاق و ابداعی

الگوسازی (قسمت دوم)؛ مدل های اجتماعی

دانش آموختگان جامعه شناسی بیکارند و روزها را در پی جستجوی فرصت شغلی در دانشگاهی یا سازمانی به شب می برند.
این در حالی است که ظرفیت مشاغل مرسوم و رایج تکمیل است و نیروهای تازه نفس از راه رسیده را نمی تواند جذب کند.
برای همین، نیازمند کارآفرینی و ایده سازی در حوزه کار و شغل جامعه شناس هستیم که موجب ایجاد فرصت های جدید شغلی شود.
یکی از این شیوه های مهم که می تواند فضاهای شغلی زیادی را برای دانش آموختگان جامعه شناسی به همراه آورد، ابداع و ابتکار بسیار ساده و در عین حال مهم «مدل سازی» است.
مثال:
تصور کنید که پارچه ای را برای دوختن لباس دارید.
پیش خیاط می روید و او از شما می پرسد که شما می خواهید بلوز داشته باشید؟ یا پیراهن و ...
شما که خواسته اتان را بگوید، به طور مثال خواهید گفت: پیراهن
خیاط، بلافاصله دفترچه یا کتابچه ای یا مجله ای را به شما نشان می دهد که انواع پیراهن در آن هست.
شما با دیدن آن مدل ها، دست به انتخاب می زنید.
بعد از انتخاب شما، خیاط با توجه به هیکل و یکسری ویژگی های دخیل دیگر مثل رنگ پوست و غیره، آن مدل انتخابی را با تغییراتی به شما پیشنهاد می کند.
مثلاً اگر چاق هستید، می گوید اینجا، باید این برش را اضافه کنیم و موارد دیگری از این دست.
خلاصه مدل انتخابی طبق شرایط شما تعیین می شود و دوخت و دوز صورت می گیرد.

درواقع، دو مرحله پس از تعیین نیاز یا آنچه خواسته شده است، وجود دارد:
1- ارائه مدل و نمونه هایی برای انتخاب
2- تطبیق مدل انتخابی با ویژگی های حاضر

این روال، یک نمونه بسیار ساده و در عین حال اساسی برای دانش آموختگان جامعه شناسی است.
در اصل، کار اصلی جامعه شناس باید همین باشد یعنی ارائه مدل ها، سبک ها و الگوها.
روابط خانوادگی چه مدل هایی قابل انتخاب و قابل پذیرشی دارند؟
روابط زناشویی دارای چه سبک های موردپسند و الگوهای دلنشین است؟
روابط معلم و شاگرد چه مدل هایی می تواند داشته باشد؟
ریخت و فرم کلاس های درس چند مدل هستند؟
شیوه های ارائه همکاری و پیشنهادات کاری چه مدل ها و سبک هایی دارند؟
و ...

کار اصلی جامعه شناس به باور من همین است.
جامعه شناس باید دست به کار شود و با مجلات ساده و قابل فهم، همراه با عکس و تصویر، هر آنچه در زندگی جمعی (خانواده، تفریح، دوستی ...) می گذرد را به سبک ها و مدل های گوناگون به نمایش بگذارد.
مجله ای که حاوی مدل های گوناگون ارتباط با دوستان باشد.
مجله ای که مدل های گوناگون هویت یابی را نشان دهد.
مجله ای که انواع سبک های رضایت شغلی را داشته باشد.
مجله ای که مدل های مختلف تفریح و سرگرمی خانوادگی را دارد.
و ...

به زندگی روزمره نگاهی بیندازید، برای هر چیزی انواع مدل ها و سبک ها وجود دارد و ما از میان آنها دست به انتخاب می زنیم.
اگر کفش می خواهیم؛ مدل های مختلف کفش در مغازه ها یا مجلات و سایت ها هست.
اگر می خواهیم موهایمان را بزنیم در آرایشگاه انواع مجلات برای مدل موها وجود دارد.
اگر کاسه و بشقاب بخواهیم؛ انواع مدل آنها در فروشگاه ها موجود است.
خلاصه هر چه بخواهیم مدل ها و سبک هایی از آن هست و ما از بین آنها انتخاب می کنیم.
 نکته بسیار مهم اینجاست؛ ما از میان مدل هایی که هست، انتخاب می کنیم.
اگر از ما بپرسند چه جور کفشی می خواهید؟ از بین مدل های کفش انتخاب می کنیم.
خودمان نمی دانیم چطور کفشی باشد؟
این نکته بسیار مهم است.
ما خودمان نمی دانیم کفش چطور باشد؟ ما خودمان نمی دانیم لباس چطور باشد و غیره.
از میان مدل ها و سبک ها انتخاب می کنیم.
درواقع، این مدل ها هستند که ما را قادر به انتخاب می کنند.
اگر مدل ها نباشند، انتخابی هم در کار نیست.

حالا، می خواهیم ازدواج کنیم؟ چه مدل و سبک های ازدواج هست؟ نداریم!!!
می خواهیم بچه دار شویم؟ چه مدل هایی هست؟ نداریم!!!
می خواهیم کار کنیم؟ چه مدل های کاری هست؟ نداریم!!!
می خواهیم هویت ملی داشته باشیم؟ چه مدل هایی دارد؟ نداریم!!!
می خواهیم پای بندی به دین پیدا کنیم؟ چه مدل هایی وجود دارد؟ نداریم!!!
می خواهیم وحدت داشته باشیم؟ چه سبک هایی هست؟ نداریم!!!
و ...

هیچ کجا، در هیچ مجله و کتاب مشخص و قابل دسترس همگانی، مدل و الگوهایی برای خواسته ها و نیازهای اجتماعی وجود ندارد.
هیچ جا، در هیچ اداره و موسسه ای نمی توانید مدل ها و سبک های اجتماعی را برای کار و زندگی پیدا کنید.
هیچ مکانی و در هیچ محیطی مدل ها و الگوهایی اجتماعی دیده نمی شوند و به نمایش گذاشته نشده اند.

کار جامعه شناس اینجاست.
باید دست به خلق و ایجاد طرح هایی کند که به صورت مدل و سبک در اختیار افراد، گروه ها و سازمان ها قرار گیرد.
باید دست به آفرینش مدل هایی بزند که مردم بتوانند با مدل های گوناگون آشنا شوند و از میان آنها انتخاب کنند.
باید دست به پدید آوردن سبک هایی کند که به صورت مدل های انتخابی در اختیار کنشگران قرار گیرد.
دقیقاً
دقیقاً
دقیقاً
مانند آنچه در مجلات مدل های لباس و پوشاک وجود دارد.
مانند آنچه در مجلات مدل های لوازم منزل دیده می شود.
مانند آنچه در مجلات مدل های کفش و کیف هست.
جامعه شناس باید مجلات مدل اجتماعی را بیافریند.
جامعه شناس باید طراحی مدل های اجتماعی را انجام دهد.
جامعه شناس باید انواع سبک های اجتماعی را به نمایش بگذارد.
چگونه و از کجا شروع کند؟
مدل های اجتماعی را چگونه بسازد؟1 . . .

محتوای ویژه

این مقاله محدود برای اعضای ویژه می باشد

با تهیه اشتراک به این مطلب دسترسی خواهید داشت

تهیه یا تمدید اشتراک

ورود برای اعضا

دکتر منیژه نویدنیا

دکتری جامعه شناسی. نظریه پرداز و محقق. نویسنده اولین کتاب امنیت اجتماعی در ایران، معرف جامعه شناسی تحلیلی با نگارش شش جلد کتاب، استاد دانشگاه و موسس سایت جامعه شناسان جوان

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا