به قول اسلاوی ژیژک: «از تخیل ایدئولوژیکی تان لذت ببرید»
علوم اجتماعی مدرن با کشف “ایدئولوژی” نشان داد که این پدیده شگرف ابزاری قدرت مند برای کنترل ذهن، بدن فرد و جامعه و دگرگون کردن سرشت و سرنوشت انسان، جهان، جامعه، تاریخ، فرهنگ،اقتصاد، سیاست، مذهب و اخلاق است.
امروزه به برکت این ایده های جامعه شناختی می دانیم که
ایدئولوژی های سیاسی – فرهنگی (مانند لیبرالیزم و دموکراسیزم)،
اقتصادی – اجتماعی (مانند سوسیالیزم وکمونیزم)،
اجتماعی – فرهنگی (مانند مدرنیزم و سکولاریزم)،
و مذهبی – سیاسی (مانند بنیادگرایی دینی قدرت طلب و میلیتاریستی نظیر اسلام گرایی سیاسی رایج – که اصول گرایی، وهابیت، طالبانیزم و القاعده و سلفی گری تجلی آن هستند و داعشی گری وحشتناک نیز نماینده خونین و میوه تلخ و وحشی آن است)،
همه می توانند به نوعی این کارکردها را داشته باشند:
“توجیه” جور و جهل، جنایت، نابرابری و تبعیض
“تقویت” محرومیت فکری و بی عدالتی اجتماعی
تحریف “حقیقت”
“تسلط” یک طبقه و گروه اقلیت بر اکثریت جامعه
“تسلای خاطردادن”به اکثریت تحت ستم برای تحمل مصایب .
این کارکردهای منفی که “ایدئولوژی”های گفته شده بیش و کم دارای آن هستند با استفاده از سه “ساز و برگ” محقق می شود:
1- ترسیم یک “جهان بینی” فریبنده از سوی حکومت، که دورنمای وحشتناکی از وضع موجود پیش از ایدئولوژی را به مردم نشان می دهد تا آنان را وادار کند به “ایدئولوژی” مورد نظر حکومت ایمان بیاورند.
2- تبلیغ یک ” اتوپیای” جذاب توسط حکومت، که وضع یک جامعه و جهان مطلوب بهشت گونه و مورد انتظار را برای مردمان تصویر می کند تا آنان وفاداریشان را به “ایدئولوژی” حکومتی از جان و دل نثار کنند
3- ترویج یک “استراتژی” فرهنگی عملی از سوی حاکمیت، برای مشارکت دادن عملی همه مردمان با مال و جان خود در توسعه و تقویت “ایدئولوژی” مطلوب حکومت.
به قول اسلاوی ژیژک: «از تخیل ایدئولوژیکی تان لذت ببرید».
همه این ها نشان می دهد که “ایدئولوژی های حکومتی” کنونی – هم سنتی و هم مدرن – سرشارند از دو چیز مهم و موثر:
الف) “تخیل سازنده خود فریب” برای بقای سیستم سیاسی
ب) “انرژی خود تخریبی” برای فنای جامعه و فرهنگ .
