با نگاهی اجمالی به پژوهش‌های صورت گرفته اخیر پیرامون کارتن‌خوابی، زیرشاخه های جدیدی از این موضوع تحت عنوان وقوع «زنانه شدن» پدیده کارتن خوابی را نشان می‌دهند و در برخی از نوشته ها حکایت از افزایش آمار و تعداد زنان بی خانمان و کارتن‌خواب دارد.
حال اگر بخواهیم تعریفی از کارتن خوابی داشته باشیم، همچنان که از نامش پیداست،
باید بگوییم که به نوعی از زندگی بی خانمانی و بی سرپناهی اطلاق می شود
که سرپناهی برای خواب و اقامت ندارند
و معمولاً این افراد برای پوشش و حفاظت خود در برابر سرما و گرما در ساعات خواب
یعنی زیر انداز و رو انداز خواب خود از کارتن به معنا و مفهوم عام از قبیل (مقوا، تکه‌های چادر برزنتی، نایلون و پارچه‌های مندرس و…) استفاده می کنند.
این افراد بی خانمان و بی سرپناه که معمولاً مهمان ناخوانده و آواره خیابان‌های کلان شهرها هستند
و شب‌ها در زیر سایبان ساختمان های شهر، اماکن متروکه، مخروبه و نیمه کاره، پیاده روها و… به سر می‌برند،
و بارزترین ویژگی کارتن‌خوابی،
فقدان فضایی یا نداشتن سرپناهی است
که شاید این پدیده را نیز به عنوان یکی از پیامدهای زندگی مدرن و گسترش مدرنیزاسیون شهری جدید دانست
که در پی گسترش رو به تزاید زندگی شهرنشینی،
روحیه فرد گرایی و بی تفاوتی اجتماعی،
این افراد به خاطر طرد اجتماعی از جانب نهاد خانواده، گروه دوستان و… به خیابان ها پناه آورده اند
و گویا از جامعه و خانواده کاملاً بریده اند
و اگر به آمار این افراد در کشور اشاره کنیم، حکایت از حضور بالغ بر 25000 کارتن خواب در کلان شهر تهران دارد که آماری بسیار نگران کننده است.
حال تصور کنید، حتی اگر ۱۰ درصد آنها را زنان تشکیل دهند، چه زخم عمیقی بر پیکره نهاد خانواده وارد شده است؟
و وجود این گونه زنان چه آسیب ها و چالش هایی را می تواند در جامعه در پی داشته باشد؟
سوء استفاده و بهره برداری های جنسی،
گرفتار کردن آنها در دام ها و باندهای فساد و فحشا و اعتیاد به مواد مخدر از پیامدهای حداقلی این پدیده اجتماعی است
و چون کارتن‌خوابی با آسیب هایی از قبیل اعتیاد، آلودگی به ایدز و هپاتیت و… همراه بوده
و روابط نامناسب و خارج از کنترل و قواره جسمی، فیزیکی و جنسی در بین آنهایی که در محیط های اشتراکی برای مصرف مواد مخدر صورت می گیرد،
شیوع آسیب های اجتماعی دیگر را چند برابر می کند.
لذا اگرچه تلاش سازمان های متولی و حمایتی از جمله شهرداری، بهزیستی و ... در خصوص احداث گرم خانه هایی قابل تقدیر است،
ولی برابر آمارهای موجود در این گرم خانه ها در این کلانشهر الان می تواند شبانه حدود 5000 نفر بی خانمان را در خود جای می دهد که این میزان اصلاً کافی نیست.
پس باید با بررسی های علمی دقیق در ریشه یابی این مسئله اجتماعی،
تقویت نهاد خانواده
و آگاه سازی اقشار مختلف جامعه در جهت توانمندسازی
و مهارت افزایی برای پیشگیری از آسیب های اجتماعی
راهکارهای پیشگیری از گسترش آسیب های اجتماعی از جمله کارتن خوابی فراهم گردد.
همچنین ساماندهی افراد کارتن خواب موجود در جامعه فقط با مشارکت کلیه اقشار اجتماعی و فعال نمودن تشکل های غیردولتی و موسسه های خیریه مردم نهاد در این حوزه میسر خواهد بود
و نه فقط انداختن بار تمام مسئولیت های فرهنگی، اجتماعی بر عهده سازمان ها و نهادهای رسمی،
بلکه حل مسایل اجتماعی بیشتر از مجرای اجتماعی کردن میسر می گردد.
