عید به یک تعبیر اعاده کردن و بازگرداندن است. اما هیچگاه از خود نپرسیده ایم چه چیز از دست رفته ای وجود دارد که در عید باید آن را از نو بازگردانیم.
هر جامعه به رسم سنت تاریخی یک چیز، و ای بسا چیزهای بسیاری از دست رفته دارد.
اروپائیان زمانی پیشرفت را شروع کردند که شعار بازگشت به عصر طلایی یونان باستان را در دستور کار خود قرار دادند.
معنای اصطلاحی رنسانس هم همین بازگشت بود.
اما زمانی بازگشت را آغاز کردند که رنه دکارت بیش از ۳۵۰ سال پیش گفت هر فرد باید یکبار در طول زندگی به خانه تکانی ذهن خود بپردازد.
تمام پیش فرض‌های ذهنی خود را بدور بریزد، و با پرسش و جستجو از پدیده‌ها، بنای تازه‌ای از عقاید را در ذهن خود پدید آورد.
بعد از حمله اعراب به ایران، تلاش های بسیاری از سوی ایرانیان صورت گرفت که ایران را به شکوه و عظمت دوران باستانی بازگردانند.
به روایتی ده ها جنبش شعوبی گری یا همان ایرانی گری در سرزمین ما به وقع پیوسته است.
از جنبش سیاه پوشان، سپیدپوشان و راوندی ها گرفته تا جنبش خردمدینان، تمام این جنبش ها با هدف بازگشت صورت گرفت.
هر چند ایرانیان اسلام را به موجب شعار برابری و اخوت پذیرفتند، اما هنوز یک چیز اساسی وجود دارد که بدست نیاورند.
آیا ایرانیان اطلاع دارند که چونان اروپائیان، در طول یکصد و اندی سال گذشته سه نهضت و انقلاب بزرگ انجام دادند تا راه آزادی، دموکراسی و مدنیت انسان حقوق مدار را هموار کنند، و هر بار ناکام ماندند؟
اکنون سال به پایان رسیده است و خانه تکانی از اشیاء را به پایان برده‌ایم، بیاییم عید امسال را به خانه تکانی ذهن اختصاص بدهیم.
بلاهت‌ها، حماقت‌ها، افسانه‌ها، درست و نادرست‌هایی که حاصل پیش‌فرض‌ها و پیش‌پنداشت‌های ماست، همه را با خواندن کتاب‌های ساده فلسفه و تاریخ و با پرسشگری و جستجوگری، بدور بریزیم.
بیاییم با خانه تکانی از ذهن، همه روز را به نوروز تبدیل کنیم.
اگر از سالیان دور عید را به اعاده کردن روح و اندیشه خود اختصاص می دادیم، اکنون زانوی غم بغل نمي‌گرفتیم، و هر دم به یکدیگر نمي‌گفتیم، هر روز دریغ از دیروز و هر سال دریغ از پارسال.
