عاملیت یعنی تعیین کنندگی که به دو نوع فردی و ساختاری تقسیم می شود.
عاملیت فردی؛ وقتی «جمع» یعنی «باهم بودن» و «در کنار هم بودن» از انتخاب ها و تصمیمات فردی تاثیر می گیرد و دوام می آورد. زمانی که تصمیمات و اقدامات فردی، محور امور جمعی قرار دارند و آنها را صورت بندی می کنند و سامان می بخشند.
عاملیت ساختاری؛ زمانی است که سیستم و ساختارها عامل «باهم بودن» و «در کنار هم بودن» را تعیین می کنند و موجب حفظ آن می گردد. عاملیت ساختاری یعنی موقعیت ها و شرایط مستولی می شوند و امور را به دست می گیرند و افراد صرفاً اشغال کننده جایگاه ها هستند و مقتضیات آنها را به سرانجام می رسانند.
شاید بدیهی به نظر برسد که سازوکارهای اختیاری به عاملیت فردی ارجاع دارند و عاملیت ساختاری نیز سازوکارهای اجباری و فشارهای جمعی را نمایندگی می کنند.
اما، چنین نیست!
نوع عاملیت ها (فردی – ساختاری)، به درجه گشودگی «جمع» وابسته هستند. میزان گشودگی به دو طیف اصلی «باز – بسته» تقسیم می شود.
تعامل باز؛ فرصت و امکان، موقعیت و شرایط، ابزارها و شیوه های ... زیادی برای ارتباط در اختیار است.
تعامل بسته؛ افراد «جمع» در چهارچوب تعاملات جمعی خویش محصور شده اند و ارتباط آنها با «جمع» های دیگر، حداقل است.
لذا، «جمع» با درجه گشودگی باز، امکان بیشتری را برای عاملیت فردی فراهم می نماید و «جمع» دارای تعامل بسته به عاملیت ساختاری می انجامد.
اینجاست که جامعه شناس حرفه ای قادرست بر عاملیت غلبه کند و تصمیمات را به تایید و اجرا برساند.
بله، این جامعه شناس حرفه ای است که مغلوب نمی شود، چرا که راه نفوذ به درون عاملیت را می داند و از آن استفاده می کند.1 . . .
این مقاله محدود برای اعضای ویژه می باشد
با تهیه اشتراک به این مطلب دسترسی خواهید داشت
