عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت

عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت (SDH) عوامل غیرپزشکی هستند که بر نتایج سلامت تاثیر می گذارند.

آنها شرایطی هستند که در آن افراد به دنیا می آیند، رشد می کنند، کار می کنند، زندگی می کنند، و پیر می شوند و مجموعه وسیع تری از نیروها و سیستم هایی هستند که شرایط زندگی روزمره را شکل می دهند.

این نیروها و نظام ها شامل سیاست ها و نظام های اقتصادی، برنامه های توسعه، هنجارهای اجتماعی، سیاست های اجتماعی و نظام های سیاسی است.

SDH  تاثیر مهمی بر نابرابری های بهداشتی دارد – تفاوت های ناعادلانه و قابل اجتناب در وضعیت سلامت که در داخل و بین کشورها دیده می شود.

در کشورها در تمام سطوح درآمد، سلامت و بیماری از یک شیب اجتماعی پیروی می کنند: هر چه موقعیت اجتماعی – اقتصادی پایین تر باشد، سلامت بدتر است.

فهرست زیر نمونه‌هایی از عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت را ارائه می‌کند که می‌توانند بر عدالت سلامت به صورت مثبت و منفی تاثیر بگذارند:

• درآمد و حمایت اجتماعی
• آموزش و پرورش
• بیکاری و عدم امنیت شغلی
• شرایط زندگی کاری
• ناامنی غذایی
• مسکن، امکانات اولیه و محیط زیست
• رشد اولیه دوران کودکی
• شمول اجتماعی و عدم تبعیض
• تعارض ساختاری
• دسترسی به خدمات بهداشتی مقرون به صرفه با کیفیت مناسب

تحقیقات نشان می‌دهد که تعیین‌کننده‌های اجتماعی می‌توانند مهم‌تر از مراقبت‌های بهداشتی یا انتخاب سبک زندگی در تاثیرگذاری بر سلامت باشند.

به عنوان مثال، مطالعات متعدد نشان می دهد که SDH بین 30 تا 55 درصد از پیامدهای سلامت را شامل می شود. علاوه بر این، برآوردها نشان می‌دهد که سهم بخش‌های خارج از سلامت در پیامدهای سلامت جمعیت از سهم بخش سلامت بیشتر است.

پرداختن به SDH به طور مناسب برای بهبود سلامت و کاهش نابرابری های طولانی مدت در سلامت، که مستلزم اقدام همه بخش ها و جامعه مدنی است، اساسی است.

در اجرای اقدامات برای رسیدگی به نابرابری های سلامت از طریق عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت، چالش هایی وجود دارد که باید بر آنها غلبه کرد.

عوامل اجتماعی تعیین کننده برابری سلامت یک زمینه پیچیده و چندوجهی است.

طیف وسیعی از ذینفعان در داخل و خارج از بخش سلامت و تمام سطوح دولتی را در بر می گیرد.

به‌علاوه، جمع‌آوری و به اشتراک‌گذاری عوامل اجتماعی تعیین‌کننده داده‌های سلامت ممکن است دشوار باشد.

سه حوزه برای اقدام حیاتی که در گزارش کمیسیون جهانی عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت شناسایی شده‌اند، اهمیت آنها را در مقابله با نابرابری در سلامت نشان می‌دهند. این موارد عبارتند از:

1) بهبود شرایط زندگی روزانه:

شرایطی که مردم در آن متولد می شوند، رشد می کنند، زندگی می کنند، کار می کنند و پیر می شوند.

2) مقابله با توزیع ناعادلانه قدرت، پول و منابع:

محرک های ساختاری شرایط زندگی روزمره (به عنوان مثال، سیاست های اقتصاد کلان، شهرنشینی و حاکمیت).

3) اندازه گیری و درک مشکل و ارزیابی تاثیر عمل:

پایگاه دانش را گسترش دهید، نیروی کاری ایجاد کنید که در زمینه تعیین کننده های اجتماعی سلامت آموزش دیده باشند و آگاهی عمومی را در مورد عوامل اجتماعی تعیین کننده سلامت افزایش دهید.

امید به زندگی و امید به زندگی سالم افزایش یافته است، اما به طور نابرابر. بین افرادی که بهترین و بدترین سلامتی و رفاه را دارند، شکاف‌های مداوم و در حال افزایش وجود دارد.

جمعیت های فقیرتر به طور سیستماتیک سلامت بدتری را نسبت به جمعیت های ثروتمندتر تجربه می کنند. به عنوان مثال:

بین کشورهای پردرآمد و کم درآمد، 18 سال تفاوت امید به زندگی وجود دارد.

در سال 2016، 15 میلیون مرگ زودرس ناشی از بیماری‌های غیرواگیر (NCDs) در کشورهای با درآمد کم و متوسط ​​رُخ داده است.

شکاف نسبی در کشورها بین گروه های فقیرتر و ثروتمندتر برای بیماری هایی مانند سرطان در تمام مناطق در سراسر جهان افزایش یافته است.

نرخ مرگ و میر زیر 5 سال در آفریقا بیش از هشت برابر بیشتر از منطقه اروپایی است.

چنین روندهایی در داخل و بین کشورها ناعادلانه و قابل اجتناب است. بسیاری از این تفاوت های بهداشتی ناشی از فرآیندهای تصمیم گیری، سیاست ها، هنجارهای اجتماعی و ساختارهایی است که در همه سطوح جامعه وجود دارد.

پیگیری عدالت سلامت به معنای تلاش برای داشتن بالاترین استاندارد ممکن سلامت برای همه مردم و توجه ویژه به نیازهای افرادی است که در معرض بیشترین خطر ابتلا به سلامت ضعیف بر اساس شرایط اجتماعی قرار دارند.

اقدام نه تنها مستلزم دسترسی عادلانه به مراقبت های بهداشتی است، بلکه به معنای کار در خارج از سیستم مراقبت های بهداشتی برای رسیدگی به رفاه و توسعه اجتماعی گسترده تر است.

«برابری سلامت به عنوان عدم وجود تفاوت‌های ناعادلانه و قابل اجتناب یا قابل اصلاح در سلامت در میان گروه‌های جمعیتی تعریف شده از نظر اجتماعی، اقتصادی، جمعیتی یا جغرافیایی تعریف می‌شود».

منبع:

https://www.who.int/health-topics/social-determinants-of-health#tab=tab_1