کرونا و جهانی شدن و دهکدهی جهانی
یک شهروند چینی مورچهخواری را به عنوان شام، خورده و آلوده به ویروس کرونا میشود؛ این شخص میتواند فردا ناهار را در رستورانی در تهران، وین یا نیویورک صرف کرده و ناقل این ویروس به کسانی باشد که در عمرشان هرگز مورچهخواری ندیدهاند.
در چند دههی اخیر، زمین برای بشر کوچک و کوچکتر شده است.
مک لوهان واژه «دهکدهی جهانی» را برای توصیف این وضعیت ابداع کرد.
البته نگاه او بیشتر معطوف به جنبه ارتباطی قضیه بود.
اینکه چگونه رسانهها و خصوصاً شبکه جهانی اینترنت، شکل اطلاعرسانی و ارتباطات را دچار دگرگونی کرده است.
در کنار اصطلاح دهکدهی جهانی، واژه «جهانی شدن» نیز در این چند دهه برای توصیف وضعیت دگردیسی اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و فناوری اوضاع جهان کنونی مورد استفاده قرار گرفته است.
جهانی شدن در این دهکدهی جهانی در واقع، روندی است که طی آن قدرت دولتها کاهش یافته و همزمان با آن، چتر قدرت و حوزه نفوذ شرکتهای چند ملیتی، مرزها را در نوردیده است.
اما، در طی این پروسه روابط انسان ها نیز شکل جدیدی به خود گرفته است.
فرهنگها درهم تنیده میشوند و نژادها در هم امتزاج مییابند.
اما گویا بشر، مغرورانه و با افتخار دم از جهانی شدن میزند و برای پیامدهای منفی این امر فکر چندانی نکرده است!
کرونا ویروسی است که این نظام در حال استقرار را به چالش کشیده است.
اگر امروزه میلیاردها انسان میتوانند به شکلی زنده به تماشای یک مسابقه فوتبال بنشینند و یا در کسری از ثانیه در جریان اخبار جهان قرار بگیرند؛ باید این را هم بدانند که این توانایی بشر در نقل و انتقال، به ابعاد فیزیکی هم، گسترش یافته است.
اگر صد سال پیش بود؛ آن شهروند چینیِ مورچهخوارِ آلودهِ به ویروس، از حوزهی جغرافیایی خود خارج نمیشد و ویروسی که این روزها طی چند هفته، عالمگیر شده است، احتمالاً در همان محدوده نابود شده یا باقی میماند.
گویا این بخش از پیامدهای جهانی شدن، بسیار مغفول مانده است؛ چرا که اگر جز این بود نباید اکنون قیمت نفت تک رقمی، بازارها و ادارات تعطیل، پروازها کنسل، هزاران نفر جان باخته و همهی دولت ها دچار چالش میشدند.
آری غفلت از جنبههای سلامت و محیطزیستی جهانی شدن، میتواند تمام جنبههای دیگر این پدیده را تحت شعاع خود قرار دهد.
این هشداری است برای بشر که به تحول جهانی شدن در این دهکده، با سوءظن بنگرد و لااقل درصدد کاهش پیامدهای منفی آن باشد.
