خاطره جمعی، روح جمعی و هویت جمعی هر جامعه در لوای نشانه های مشترک، تداوم می یابد و از جمله واثق ترین و اثربخش ترین این نشانه‌ها «پرچم» است.
ملل، نظام‌های سیاسی و ساختارهای دارای هویت مشترک، اعم از اقوام، ایالت ها و کشورها تصویر هویت ملی خود را در قالب نمادی به نام «پرچم» خلاصه سازی می کنند.
هر چند پرچم را به لحاظ دسته بندی نوع و گونه شناسی باید در میان پدیدارهای تصویری قرار داد و از آن به عنوان یک اثر تصویری نام برد که در فراگرد ارتباطی به عنوان عنصری تصویری و گرافیکی ایفای نقش می‌کند.
اما، حضور مداوم و چشمگیر آن در ادبیات و پیوستگی چشمگیر آن با اسطوره‌ها، نمادها و نشانه ها در طول تاریخ، از این اثر تصویری ساختار و قابلیت هایی متمایز و متفاوت از دیگر آثار تصویری ساخته است. به گونه ای که ارزش ملی و هویتی آن بر ارزش های نشانه شناسی، زیباشناختی و هنری آن چیره شده است.
این که چگونه ممکن است یک نشانه یا ساختار تصویری بتواند به وسعت یک کشور و به ژرفای یک فرهنگ نفوذ کند و نقشی بی بدیل در تهییج، انگیزش، احترام، امید و تعصب یک ملت پیدا کند، پیش از آن که به ظرفیت های نشانه‌ای و نمادین آن مربوط باشد، به پشتوانه عظیم فرهنگی و مبانی معنایی آن باز می گردد.
ظرفیت شورانگیزی و روحیه بخشی پرچم با هیچ رسانه، پیام و اثر مشابهی قابل قیاس نیست و هیچ شیئی و اثری نمی‌تواند چنین احترام و تعلق خاطر پر شوری را در بیننده ایجاد کند.
این قدرت شگرف را می توان ناشی از ظرفیت هویت ساز پرچم دانست. چنان که وقتی نماد و نشان ملی کشوری بر مبنای باورها، عواطف، آرمان‌ها و میراث مشترک یک ملت ساخته و پرداخته می‌شود، به مثابه حلقه اتصال اجزای آن ملت به دور مفهوم کلان ملیت عمل می‌کند.
از طرف دیگر، ویژگی منحصر به فرد پرچم، ایجاد حس همبستگی و تعلق میان تابعان آن است.
احساس عمیق تعلق به یک ماهیت و ارزش مشترک با قابلیت تجربه پذیری عمومی این نکته را یادآوری می‌کند که پرچم و نشان ملی می‌تواند آحاد یک ملت را از هر اقلیت، قشر و گروهی، تحت یک مفهوم و ارزش فراگیر به نام «ملیت» گرد هم آورد و آن‌ها را به عنوان اجزای موثر و ارزشمند عنصر ملیت، با یکدیگر پیوند دهد.
در نظام نوین جهانی نیز پرچم هر کشوری در عرصه های بین المللی، ملیت آن را نمایندگی می کند و به عنوان یک رسانه ساده دیداری، به هر کشور و ملیتی، هویتی تمایز بخش می‌دهد.
پرچم عنصر جدا نشدنی حماسه هاست و ضمن پیوند رویدادها با ملت‌ها، از آن‌ها حماسه می‌سازد. زیرا رویدادهای سیاسی، اجتماعی، نظامی و ورزشی تنها در صورت اتصال به منافع و هویت ملت‌ها تبدیل به حماسه می شوند و پرچم به عنوان میثاق ملی هر ملتی، این پیوند معنایی را برقرار می‌کند.
کاربرد پرچم حوزه های فردی و اجتماعی بسیاری را در بر می‌گیرد که به گونه ای فرازمانی، همواره مورد استفاده بوده است و انواع عمده آن را می توان بدین شرح برشمرد:
1– حضور پررنگ پرچم در ادبیات
2– استفاده از پرچم در آثار و تولیدات هنری
3– استفاده از پرچم در دیپلماسی و عرصه های بین الملل
4– کاربرد پرچم در حماسه های ملی و میهنی نظیر جنگ
5– نقش پرچم در دانش و صنعت و هویت بخشیدن به آثار و دستاوردهای این حوزه‌ها
6– استفاده از پرچم در رسانه های دیداری و مکتوب
7-استفاده از پرچم در نهادهای رسمی، مرزبانی‌ها و سفارتخانه ها
8-کاربرد پرچم در دریانوردی
9-کاربرد پرچم در جشن‌ها و رویدادها، مسابقات و آوردگاه های ورزشی، فضاهای شهری.
ملاحظه می شود که پرچم در همه سطوح و لایه های اجتماعی و فردی تاثیرگذار بوده و ابعاد و عرصه های متنوعی از حیات فردی و اجتماعی ما را در برمی گیرد و این امر زمانی که علاوه بر پرچم ملی کشور، دیگر گونه های پرچم را نیز با کاربردهای خاصشان در نظر می‌گیریم، وسعت و اهمیتی دو چندان می‌یابد.
روی پرچم هر کشوری یک مجموعه تصاویر، نماد و اشکالی است و هر یک دارای معانی متفاوتی هستند.
به طور مثال برخی کشورهای مسیحی، نماد صلیب
و کشورهای عرب، نماد هلال ماه بر روی پرچمشان نمایان است.
تفاسیر مختلفی درباره نمادهای هویت ملی و دینی کشورها صورت می‌گیرد. رولان بارت کتاب‌های بسیاری در رابطه با معناشناسی نگاشته است، در آن‌ها به خوبی توضیح داده که یک تصویر چه اندازه می‌تواند تاثیرگذار باشد.
«پرچم» تجسم هویت ملی و انسجام اجتماعی است، شاید درباره موضوعات دیگر، به این اندازه در جامعه توافق وجود نداشته باشد، اما حتی اقلیت‌های مختلف نیز در یک چیز با هم مشترک‌اند و آن هویت ملی است.
غرور ملی، حفظ و احترام به پرچم در مناطق مرزی کشورها بسیار پر معناتر از سایر مکان‌هاست. معمولاً در نقطه پایانی مرز کشورها پرچم نصب می‌شود که حاکمیت ملی را ثابت می‌کند.
در نهایت پرچم ترکیبی از معنای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است و شاید برافراشتن آن اهمیت خاصی نداشته باشد، اما اینکه در اوج قرار گیرد، برای مردم آن کشور غرور آفرین است. لذا ورزشکاران، فاتحان قله‌ها و برگزیدگان در کشورهای مختلف پرچم ملی خود را در نقاط بلند برافراشته می‌کنند.
سلام بسیار زیبا بود ولی منابع مشخص نشده
مطلب زیبایی بود ولی در چند جا منابع اینترنتی ذکر نشده است.