گفتار مسلط در زمانه ما، از بی‌اعتباری «اتوپیا» سخن می‌گوید؛ از اینکه تمام انواع اتوپیا ره به ناکجاآباد می‌برند.
متعاقب تجربه شوروی و تفوق اندیشه‌های محافظه‌کارانه، اتوپیا معادل شده است با تمامیت‌خواهی و اردوگاه‌های کار اجباری و برخلاف معنای ظاهریِ این مفهوم، جمیعِ همه رذائل.
این گفتار مسلط اما، اتوپیا را یک «وضعیت» تصور می‌کند، یا حتی یک مکان.
در حالیکه اتوپیا شاید بیش از هر چیز نوعی «نیرو» است یا به تعبیر پل ریکور بیانی از مخلیه اجتماعی.
ریکور در مقاله‌ای درخشان تلاش می‌کند اتوپیا و ایدئولوژی را در نسبت با هم بررسی کند و نشان دهد که چگونه هر دو بیان‌های مختلفِ «مخیله اجتماعی» هستند و هر دو هم به شدت لازم.
او در این زمینه تاحدی متاثر از کتاب «ایدئولوژی و اتوپیا» کارل مانهایم، جامعه‌شناس آلمانی، است.
مانهایم معتقد بود که «ناپدیدی اتوپیا به ایستاییِ امور منجر می شود که در آن خود انسان دیگری چیزی بیشتر از یک شی نیست. بدون امید یوتوپیایی موجودات انسانی از ماهیت انسانی بیگانه می شوند و شی‌واره می شوند».
از نظر مانهایم اتوپیا اراده‌ای برای تغییر است.
اندیشه اتوپیایی همچنین محرک اصلی تغییرات تاریخی است.
میل اوتوپیایی ایستادن در جایی بیرون از خودمان است.
ریکور معتقد است گفتار مسلط اتوپیا را متهم می‌کند به اینکه چیزی جز گریز از واقعیت نیست، وهمی است که در سیاست عملی نیست.
در حالیکه کارکرد اصلی اتوپیا این است که ایدئولوژی مسلط، همین «واقعیت»های در ظاهر مستحکم را به چالش بکشد.
اگر ايدئولوژى، واقعيت را حفظ كرده و به آن تداوم مىبخشد، اتوپیا آن را از اساس مورد ترديد قرار مى دهد. در اين معنا، اتوپيا بيان تمام قابليت هاى گروهى است كه خود را توسط نظم موجود سركوب شده مى يابد.
اتوپيا نوعى خیالپردازى است، و قاطعانه ترين پاسخ به كاركرد يكپارچه‌ساز ايدئولوژى است.
«جاى ديگر» و «دگر بودگى» كه مربوط به اتوپیا است، پاسخى قاطع به «اين گونه بودن و نه به گونهاى ديگر» است كه توسط ايدئولوژى ترويج مىشود.
البته انواع مختلف اتوپیاها وجود دارد، اتوپیا فقط برنامه‌ای سیاسی حکومتی نیست.
ریکور وجه اشتراک انواع اتوپیاها را این می‌داند که شیوه‌های اعمال قدرت را به چالش می‌کشد؛ قدرت خانوادگى، قدرت اقتصادى و اجتماعى، قدرت سياسى، قدرت فرهنگى و دينى.
پس تصور موجود از اتوپیا را باید به چالش کشید، تصوری که آن را یک وضعیت، محل یا یک ناکجاآباد می‌داند.
بدون قدرت تخیلی (مخیله اجتماعی) و انرژی بخش اتوپیا، وضعیت موجود حالت طبیعی امور و تغییرنیافتنی به نظر خواهد رسید.
