علمی توصیفی

اخبار جعلی

تحریف و دستكاری در اخبار و دروغ پردازی همیشه در رسانه ها وجود داشته است. اما با ظهور رسانه های اجتماعی و خودمختاری رسانه ای كاربران، میزان دروغ پردازی در بی نهایت ضرب شده است.

با گسترده شدن تولیدات كاربر محور در رسانه های اجتماعی، بازار اخبار ساختگی نیز گرم تر شده است. اخبار جعلی سودها و منافع آنی نصیب سازندگان آنها می كند.

برای مفهوم اخبار جعلی (fake news) تعاریف گوناگونی شده است كه برآیند آنها ویژگی هایی مانند؛ ساختگی، احساسی، فریبكارانه، گمراه كننده و فاقد معیارهای اخلاق حرفه ای است.

اصطلاح اخبار جعلی كه امروزه فراگیر شده و مورد سوء استفاده قرار می گیرد، به اخبار احساسی كاملاً ساختگی اشاره دارد كه با سوءاستفاده از الگوریتم (قابلیت های فنی) رسانه های اجتماعی به مخاطبان بی شماری می رسد.»(ایرتون و پوزیتی، 1398، ص156). 

در منظومه فكری مك نیر (Mc Nair) «اخبار جعلی انتشار عامدانه اطلاعات غلط (اعم از جعل یا تحریف حقایق محرز) است كه برای مقاصد سیاسی یا تجاری خاص و به عنوان یك خبر واقعی ارائه می شود.(1398، ص86).

مك نیر از منظری دیگر می گوید: «در این گونه اخبار ما با انكار آگاهانه و عمدی و یا تكذیب واقعیت های مسلم و شناخته شده ای مواجه هستیم كه بر حقایق خاصی دلالت دارند»(مك نیر، ص102).

 كلاین و وولر نیز در تعریف خود از اخبار جعلی بر تعمدی بودن و فراواقعیت بودن دست گذاشته اند: «اخبار جعلی انتشار آگاهانه و عمدی اظهارات دروغین از واقعیت است» (Klein & Wuelller,2017,p6).

نادیده گرفتن هنجارهای قانونی و اصول حرفه ای نیز در تعریف لازر و دیگران پررنگ شده است: «اخبار جعلی اخباری هستند كه خارج از چارچوب مقررات قانونی تولید شده و فاقد هنجارها و پردازش سردبیری رسانه ای برای اطمینان از صحت و اعتبار اطلاعات هستند» (Lazer & et al.2019,p374).

تلاش برای تغییر باورهای مخاطبان نیز در تعریف دیگری تاكید شده است:

«خبر جعلی اطلاعاتی است كه با هدف فریب دادن و گمراه كردن دیگران تولید و منتشر می شود، این اطلاعات در پی آن است تا باورهای غلطی را به مخاطبان عرضه كند و در باورهای درست قبلی آنان تردید ایجاد كند. (مك گونال به نقل از ساعی و دیگران،1398، ص68).

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا