اقتصاد اخلاقی
اخلاقی رفتار کردن و دغدغه اخلاقیات داشتن، در هر شرایط و موقعیتی به صرفه نیست.
رفتار و کنش اخلاقی در شرایط ذیل مقرون به صرفه و اقتصادی است:
۱. رابطه یا بدهبستان درازمدت:
هر چقدر رابطه شما با فرد خاصی طولانی مدتتر باشد، اخلاقی رفتار کردن مقرون به صرفهتر است. قرارداد کوتاه مدت و دوستی مقطعی و رابطه موقتی به نفع انتخاب غیراخلاقی هستند.
از سوی دیگر قرار و مدار مادامالعمر و رابطه همیشگی و پیوند ناگسستنی مشوق اخلاقی بودن هستند.
۲. یکجانشینی و ثبات مکانی:
جابجایی، کوچ و تغییر مکان مشوق انتخاب غیراخلاقی هستند. قدمت یافتن و یکجانشینی و ثبات مکانی سوق دهنده به سوی اخلاق هستند.
یکجانشینی و ثبات به شرطی ما را به اخلاقیات سوق میدهند که صاحب و مالک موضوع یا پدیده باشیم و همه چیز با یک استعفا، بازنشستگی، واگذاری و یا فروش، قابل انتقال و سلب پیامد و مسئولیت نباشد.
![](https://youngsociologists.com/wp-content/uploads/2019/08/86.jpg)
۳. وجود ناظر یا راوی:
وجود ناظر یا راوی به شکل بالفعل یا بالقوه، ما را به سمت اخلاقیتر رفتار کردن تشویق میکند.
۴. حیاتی نبودن موضوع:
حیاتی بودن، مجوز اعلان وضعیت فوقالعاده و عبور از مرزهای اخلاق را به ما میدهد.
موضوعات هر چقدر از منطقه حیاتی و پیششرط بقاء فاصله بگیرند، بیشتر مشمول دغدغههای اخلاقی میشوند.
بسیاری از غیراخلاقیترین تصمیمات به بهانه تهدید حیاتی و بقاء گرفته شدهاند.
۵. گستردگی:
به هر میزان که تعداد افراد دخیل در یک تصمیم یا رفتار بیشتر شود، غیراخلاقی رفتار کردن دشوارتر میگردد. از سوی دیگر گروه و حلقه دخیل در یک فرایند و تصمیم هرچقدر بستهتر و محدودتر شود، فعل اخلاقی و عمل به اخلاقیات گرانتر میشود.
![](https://youngsociologists.com/wp-content/uploads/2019/08/85.jpg)
عوامل فوق (مدتزمان، ثبات مکانی، ناظر، حیاتی نبودن و گستردگی) تعیین کننده به صرفه بودن یا نبودن انتخاب و عمل اخلاقی هستند.
اگر در زندگی شخصی و حرفهای شما عوامل فوق به سمت ارزان بودن و اقتصادی بودن اخلاقیات باشند، احتمال عمل اخلاقی در شما بیشتر است.
و اگر عوامل فوق به سمت گران بودن و غیراقتصادی بودن اخلاقیات هستند، واقعبینانه نیست که انتظار حرکت مستمر بر مدار اخلاق داشته باشید.
![](https://youngsociologists.com/wp-content/uploads/2019/08/92.png)
با دستکاری هر یک از عوامل فوق، میتوانید احتمال اخلاقی بودن در خود یا دیگران را افزایش دهید.