علمی توصیفی

انواع شهر مصرف کننده، تولیدکننده و شهر سوداگر

به موازات شهر پرنسی (شاهزاده ای) که ساکنان آن از نظر اقتصادی وابسته به قدرت خرید و اقتصاد خانوادگی نجبا هستند، شهرهایی وجود دارند که در قدرت، خرید دیگر مصرف کنندگان سخاوتمندتر، یعنی کسانی چون موجران، امکانات اقتصادی سوداگران و پیشه وران مقیم را تامین می کند، چنان مصرف کنندگانی بر حسب نوع و منبع درآمدشان ممکن است از قشرهای اجتماعی کاملاً متفاوتی باشند.

این افراد ممکن است مقامات عالی رتبه اداری باشند که درآمد قانونی یا غیرقانونی خود را در شهرها خرج می کنند، یا لردها و دیگر صاحبان قدرتی باشند که بهره های مالکانه غیرشهری یا درآمد خاص سیاسی خود را خرج می کنند.

در هر یک از این موارد، شهرها دقیقاً شهرپرنسی را تداعی می کند، چرا که این شهر وابسته به درآمدهای سیاسی و موروثی است که قدرت خرید مصرف کنندگان سخاوتمند را فراهم می آورد.

پکن شهر مقامات عالی رتبه اداری و مسکو پیش از وقفه اقتصادی، شهر بهره مالکانه بود که نمونه هایی از شهرهای مصرف کننده (Consumer City) هستند.

شهرهای به ظاهر همسان که در اصل متفاوتند، شهرهایی هستند که در آنها بهره های زمین شهری برحسب انحصارات دادوستد دارایی زمینداران معین می شود.

خاستگاه چنان شهرهایی مبادله و تجارت است که در دست طبقه اشراف شهری متمرکزشده، این نمونه از توسعه همواره شایع بوده است.

در دوران باستان، در خاور نزدیک یا دوره امپراطوری بیزانس و در سده های میانه.

از نظر اقتصادی چنین شهرهایی نمونه یک شهر با عایدات مستمر سالانه نیست، بلکه بیشتر یک شهر سوداگر و بازرگان است.

شکل مقابل این نوع شهرها، همانا شهرهای تولید کننده (Producer City) است.

افزایش جمعیت و قدرت خرید ممکن است ناشی از استقرار کارخانه ها، صنایع دستی یا صنایع دیگر باشد و در نتیجه نمایان گر شهر مدرن است.

شهرهای سوداگر و بازرگان در مقابل شهرهای مصرف کننده قرار می گیرد.

شهری که در آن، قدرت خرید قسمت اعظم مصرف کنندگان آن متکی به خرده فروشی برای کسب سود از محصولات خارجی در بازار محلی است یا فروش خارجی برای کسب سود از محصولات یا کالاهای محلی که به وسیله تولیدکنندگان بومی به دست آمده است.

در اینجا قصد نداریم درباره تمایزات توجیه گرانه که متضمن نظریه اقتصادی محض درباره شهرها است، اظهارنظر کنیم.

علاوه بر این، نیازی به یادآوری نیست که شهرهای واقعی تقریباً همواره نمایانگر اختلاط انواع اقتصادها هستند.

منبع: وبر، ماکس (1373)، شهر در گذر زمان؛ با پیش گفتار تحلیلی مارتیندال، ترجمه منصوره کاویانی، تهران: شرکت سهامی انتشار، ص 72-68.

جامعه شناسان

نظریات جامعه شناسان و موضوعات جامعه شناسی از کُتب مختلف توسط دکتر منیژه نویدنیا در اختیار علاقمندان قرار داده می شود، به انضمام نمودارها، عکس ها ... که شیوه ابداعی ایشان می باشد.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا