علمی توصیفی

هشت پروژه در راستای نظریه‌های جامعه شناسی معاصر

هشت پروژه در راستای نظریه‌های جامعه شناسی معاصر به قرار زیر است:

جریان اول: ایجاد ابزارهای جامع و متداول در کاربرد تحلیل تجربی

برای گروهی از نظریه پردازان معاصر، وظیفه‌ اصلی تئوری‌های جامعه شناسی ساختن ابزارهای تحلیلی از قبیل مفاهیم، موضوعات تشریحی، خط مشی های تفسیری و غیره می باشد که در مطالعه‌ مسائل تجربی کاربردی باشند.

این جریان، طبق گفته بسیاری از طرفداران آن، شدیداً مورد تهدید نظریه پردازی خودمرجع و انتزاعی قرار می گیرد که خود را از موضوعات واقعی که در حوزه پژوهش اجتماعی تجربی به وجود می آیند، دور می سازد.

جریان دوم: ترکیب روش ها و رویکردهای تئوریک متعدد

طرفداران این جریان اعتقاد دارند در حال حاضر دستیابی به ترکیب جامعی از دیدگاه های متنوع و واگرا امکان‌پذیر است. طبق نظر برخی از نظریه پردازان، چنین ترکیبی در حال شکل گیری است؛ و باید مغتنم شمرده شود.

جریان سوم: اصلاح برنامه های تحقیقاتی تئوریک

طرفداران این جریان بر این باورند که ترکیب تئوریک سبب ایجاد نظریاتی نامنسجم گشته است. هر چند که در این میان استثنائاتی نیز مشاهده می‌شود. نظریاتی که با سنت تحقیقی تجربی گره خورده‌اند را می‌توان در ذیل عنوان این مکاتب ساماندهی نمود.

جریان چهارم: گفتمان میان رویکردهای نظری متعدد

این رویکرد کثرت گفتمان‌ها را در حوزه‌ نظری نه به عنوان یک تهدید و آسیب که به عنوان فرصتی جهت گفتمان‌سازی در نظر می‌گیرد.

جریان پنجم: توسعه/ بازسازی رویکردهای نظری جاری

از نظر بسیاری از نظریه پردازان معاصر، دامنه انتخاب های پیش روی آن ها از برخی جهات به شدت محدود شده است.

این جریان به شناسایی و پر کردن یک یا چند خلاء سیاسی، اخلاقی، اجتماعی، روش شناختی و مفهومی در دیدگاه های نظری در دسترس آن‌ها و سپس کار بر روی مفاهیم بازسازی شده و توسعه نظریه جامعه شناختی حاصل از آن می پردازد – مفاهیمی که از نظر عمق و وسعت از یک نظریه پرداز به نظریه پرداز دیگر متفاوت است.

جریان ششم:  تعامل با ایده های نظری گذشته

این جریان شامل تحلیل ایده های مهم و قابل توجه از نظر تئوریکی می باشد که در نوشته های متفکران اجتماعی گذشته یافت می‌شوند- برنامه ای که نظریه پردازان را گرد هم جمع می کند تا در جهت پیشبرد برخی از این جریان های معاصر دیگر و دانشمندانی که از چنین تلاش هایی نسبتاً دور هستند، کار کنند.

جریان هفتم:  تشخیص و پیش بینی شرایط اجتماعی معاصر

واقعیت های اجتماعی حال، کانون اصلی توجه هفتمین جریان معاصر است. این جریان وظیفه نظریه را مجهز نمودن قرن بیستم به آنچه که نظریه پردازان کلاسیک برای دوران خود تهیه کردند، قلمداد می کند با این تفاوت که تغییرات و اصلاحات اساسی را می طلبد. تحلیلی از طبیعت و پویایی های مدرنیته و نیروهای اجتماعی که زندگی انسان در زمان حال را شکل می دهند.

جریان هشتم: انحلال و تجزیه نظریه‌های جامعه شناختی

از آنجایی‌که نظریه‌پردازان روی ویژگی های عصر حاضر حساب باز کرده اند، جریانی بسیار متفاوت به نام ضد جریان در طرح های پیشنهادی ظهور یافته است تا کار نظریه جامعه شناختی را به انتها برساند.

با پذیرش تهاجم پسامدرنیستی به فعالیت نظریه‌ علمی- اجتماعی و واقعیت اجتماعی در درجات مختلف، این طرح ها عموماً فراخوانی هستند برای توسعه چند رشته ای روایات و حکایات انتقادی غیر علمی- اجتماعی.

این مطلب، خلاصه مقاله ای از چالرز کامیک و نیل گروس با عنوان « هشت پروژه در راستای نظریه‌های جامعه شناسی معاصر» است که ترجمه نموده ام.

EIGHT PROJECTS FOR CONTEMPORARY SOCIOLOGICAL THEORY

Charles Camic and Neil Gross

دکتر بهروز سپیدنامه

عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی و مطالعات فرهنگی دانشگاه ایلام، زمينه های پژوهشی مورد علاقه: فرهنگ، ادبیات، هنر و حوزه های روش تحقیق

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا