آیا جامعه شناسی جز حرف چیز دیگری برای خویش یا جامعه داشته است؟ سوالی است که هر جامعه شناس از خود بپرسد ناگزیر به تایید آن است!
جامعه شناسی در سطح جهانی ناکارآمد است و نقش موثری در حل مشکلات یا پیشبرد اهداف جامعه ندارد.
جامعه شناسی شاهدی صرفاً نظارگر است که به تماشای اعمال و رفتارها، الگوها و هنجارها … خود را مشغول کرده است.
این رفتار را با آن رفتار مقایسه می کند! این نظم را با آن نظم به قیاس می کشد! این جامعه را با آن جامعه ورانداز می کند! و …. می توان آن را چون کودکی دانست که هر روز سر خودش را به چیزی مشغول می کند و از «خود» غافل است.
جامعه شناسی جز حرف کار دیگری ندارد! فقط حرف حرف حرف.
این ناکارآمدی در همه گرایشات جامعه شناسی (شهری، خانواده، روستایی، آموزش و پرورش، جامعه شناسی دین، صنعتی، تغییرات، توسعه …) صادق است.
حاصل جامعه شناسی خرواری حرف شفاهی و مکتوب (کتاب، گزارش …) است که بود و نبودش یکی است!
چون کاری انجام نمی دهد فقط و فقط حرف زده است.
از قدیم گفته اند و هزاران بار شنیده ایم کارها به عمل برآید و جامعه شناسی عمل ندارد.
مثال: چرا سراغ پزشک می رویم؟ چون اطمینان داریم که علاج بیماری ما به دست او است.
چرا سراغ میوه فروش می رویم؟ چون میوه هایی که می خواهیم را او دارد.
چرا سراغ راننده تاکسی می رویم؟ چون اوست که ما را به مقصد خواهد رساند.
سوال: چرا سراغ جامعه شناسی برویم؟ مگر بخواهیم حرف بشنویم!!! و چون حرف فایده ای ندارد اگر جامعه شناسی را از زندگی حذف کنیم چیزی از عملکرد دنیا کم نمی شود!
انسان های نخستین در همان بدو زندگی دانستند که برای تغییر روزگارشان باید ابزارسازی کنند.
باید امکانات و منابع قابل استفاده چون آتش را کشف کنند.
باید چیزهایی چون لباس را که ندارند، به وجود آورند.
باید آنچه را می خواهند اختراع کنند.
جلوی سیل را نمی توانند بگیرند، پس باید راهی برای در امان ماندن از سیل بسازنند.
انسان چند روزی به میوه های درختان اکتفا کرد و سپس به پخت غذا رو آورد. و موارد این چنین بسیار دیگر.
خلاصه انسان روزگار را در دست گرفت چون
ساخت
به وجود آورد
آفرید
تولید کرد
ابزارسازی شد
اختراع
ابداع
اکتشاف
ایجاد و ….
کدام از موارد ذکر شده را در جامعه شناسی می توان یافت! هیچ هیچ
برای همین جامعه شناسی به هیچ و هیچ کاری در جامعه نمی خورد!
جامعه شناسی
نه اختراع کرده است تا سامانه جدیدی را شکل دهد
نه کشف دارد که منابع جدیدی را در اختیار بگیرد
نه ساخته است که شرایط را تغییر دهد
و نه
نه
نه
جامعه شناسی هیچ ثبت اختراع، خلق کردن، ساخت، ایجاد …. ندارد که ندارد!!!!
فقط حرف زده است و حرف و حرف
جامعه شناسی چنان مشغول حرف و حرف است که حتی نمادی جهانی ندارد و به فکر ساخت نمادی جهانی نیز نیست!!!
جامعه شناسی چنان در حرف ها گم شده است که مشخصه ای برای نشان دادن خود ندارد!!!
جامعه شناسی حرف می زند و حرف می زند و حتی مکان مشخص که پایگاه و جایگاهش باشد را نساخته است!!!
جامعه شناسی در حرف زدن چنان غوطه ور است که از معرفی خویش با علایم و آرم ها بازمانده است!!!
در مورد جامعه و زندگی جمعی که دیگر نیازی به بی فایده ای جامعه شناسی نیست!!!
دردآور اینجاست که حتی به فکر ساختن، به وجود آوردن و … هم نیست و همچنان به روال حرف زدن خویش خرسند است و همچنان در محافل سخنرانی می تازد.
البته شاید حق با جامعه شناسی باشد چون کاری آسانتر از حرف زدن نداریم!!!
درد است که جامعه شناسی چنان از وظیفه علمی جدا افتاده است که نقش دگرگونی و تحول آفرینی را فراموش کرده است که در سایه ساخته ها، به وجود آوردن ها، ایجاد کردن … فراهم می شود و بر حرف زدن خویش پا می فشارد!!!
غمبار است که وظیفه جامعه شناسی به توصیف احوال ختم می شود و در مورد آنها داد سخن سر دادند!!!
دگردیسی علم به عیان در جامعه شناسی آشکار است، ولی باورهای باطل (چون جامعه شناسی وظیفه ای در قبال بهینه سازی ندارد ….) چنان قوی هستند و عمری بلند دارند که مجالی برای ساخت و ساز نگذاشته اند.
جامعه شناسی نیازمند تجدید نظر است تا بتواند نقش آفرینی موثر در جامعه داشته باشد. والا همچنان ناتوان در صحنه زندگی به نطق و سخنرانی مشغول می ماند.
جامعه شناسی نیازمند بازنگری در سطح جهانی در عملکرد نداشته خویش است تا در زندگی جمعی اثرگذار باشد.
جامعه شناسی نیازمند گردش و تغییر از حرف سازی به عمل سازی است تا نقش علمی خویش را ثابت کند.
جامعه شناسی به مانند علوم موثر باید ساخت و ساز را آغاز کند تا حرمت زندگی را به جا آورد.
به امید آن روز، چه باید کرد؟ باید راهی نوین را در پیش گرفت که این کار از عهده جامعه شناس حرفه ای برمی آید.
جامعه شناس حرفه ای کسی است که آموزه های جامعه شناسی را برای راهبرد و کاربست توسط نقشه و طرح اجرایی به انجام می رساند. برای آشنایی بیشتر به مقالات جامعه شناس حرفه ای مراجعه کنید.
