امروزه در سراسر ایران و استان های کردنشین خشونت علیه زنان و قتل زنان تشدید شده است (مطابق آمارهای پزشکی قانونی).
بررسی زمینه ها، علل و پیامدها و راهبردهای آن نیازمند پژوهش و تدقیق است.
ولی آنچه بیش از هر چیز قتل زنان در بین مناطق کردنشین را بازتولید می کند برچسب «قتل ناموسی» است که به انواع شیوه های قتل زنان تلقی می شود.
در اینجا به مهمترین نقدهای این مفهوم پرداخته می شود.
1) امروزه قبل از هر قتل زنی، واژه ناموس خودش را آماده ساخته تا به هر قتلی (زنان) برچسب داده شود.
مفهوم «قتل ناموسی» ایدئولوژیک شده است و به صورت ذهنی پیشینی درآمده است (گزاره ترکیبی پیشینی کانتی) که هر شیوه از قتل زنان در یک منطقه جغرافیایی خاص (به ویژه مناطق کردنشین) به کار می رود، گویی اگر زنی در سنندج، سقز و کرمانشاه در چهار سال آینده به قتل می رسد از همین امروز، من می فهمم که این قتل ناموسی است.
2) برچسب و ایدئولوژیک شدن این مفهوم (قتل ناموسی) سبب شده است علوم مختلف جامعه شناسی، حقوق، روانشناسی، مطالعات زنان و … به حاشیه بروند.
زیرا از همان ابتدا با مفهوم قتل ناموسی حکم جامعه صادرشده است و جامعه نیازی برای بررسی و شناسایی زمینه های قتل، دلایل و علل آن را نمی بیند.
این وضعیت باعث شده است قتل زنان در مناطق کردنشین و … تاکنون مبهم و مسکوت باقی بماند.
3) برچسب «قتل ناموسی» به انواع شیوه های قتل زنان است، خود به نوعی پنهان ساختن و نامرئی کردن انواع شیوه های قتل زنان در جامعه ماست.
زیرا زمانی که قتلی به دلایل اقتصادی، قانونی، اختلاف خانوادگی، غیرعمد، دفاعی و … رُخ می دهد به جای تفکیک و شناسایی آن قتل، برچسب «قتل ناموسی» به کار می رود و در زیر مفهوم «ناموس» سرپوش گذاشته می شود.
در چنین صورتی بسیاری از زنانی که به دلایلی چون فقر اقتصادی، اختلاف خانوادگی، تجاوز و … به قتل رسیده اند، نادیده گرفته می شوند.
4) این مفهوم، هر نوعی از مطالبات مردمی را عقیم می سازد، زیرا «قتل ناموسی» هر قتلِ زنی را، ناشی از فرهنگ ناآگاه خودتان می پندارد، شما نمی توانید مطالبات حقوقی، اقتصادی، توسعه ای و … داشته باشید.
زیرا در درجه اول باید خودتان را اصلاح کنید.
مشکل دیگر اقتصاد، بیکاری، نظام آموزشی و … نیست، خودتان را عقب افتاده می پندارد و این به تشدید نابرابری کمک می کند.
5) امروزه مفهوم «قتل ناموسی» برای برخی از اتنیک ها (کرد، بلوچ و ترکمن ها) و برخی مناطق (کردستان، ایلام، کرمانشاه و …) به کار گرفته می شود.
گویی اگر زنی در تهران به قتل می رسد، قتلی عاقلانه و سازماندهی و ناشی از پیشرفت ذهنی بوده است.
ولی اگر زنی در بلوچستان یا در کردستان به قتل رسیده است، به دلیل ابتذال فرهنگی و عقب ماندگی بوده است.
نکته قابل توجه آن است که این مفهوم ایدئولوژیک شده (قتل ناموسی) در مناطق محروم شده (سیستان و کردستان و …) نیز به کار گرفته می شود.
6) مفهوم «قتل ناموسی»، امروزه بیش از هر زمانی دارای کژکارکرد است، عامل تشدید نابرابری شده است، زیرا این مفهوم منفی «ناموسی»، نوعی برچسب برای اتنیک ها (قومیت ها) به کار گرفته شده است و با این مفهوم تحقیر می شوند.
این در حالی است مطابق آمارهای مربوط به نظام پزشکی قانونی آمارهای قتل و خشونت علیه زنان در شهرهای تهران، اصفهان، خراسان و … بیشتر است و مناطقی که برچسب «قتل ناموسی» به آنان داده شده است، آمار قتل و خشونت کمتر بوده است.
این به این معناست در سراسر ایران خشونت علیه زنان و قتل زنان وجود دارد، ولی اینکه این مفهوم «قتل ناموسی» برای مناطق خاصی به کار می رود، نابرابری های اجتماعی را تشدید می کند.
