علمی تحلیلی

جامعه شناسی و آفرینش های اجتماعی

خلق کردن و آفرینش یکی از ویژگی های منحصر به فرد انسان است که زندگی انسانی را از سایر موجودات متمایز و متفاوت نموده است.

انسان هر چه نیاز دارد یا می طلبد، معطل طبیعت و نیروهای جهانی نمی شود و دست به کار شده و با آفریدن مهیا می نماید.

آفریدن به شکل های مختلف از ساده تا پیچیده را در برمی گیرند از درست کردن لباس پوست در انسان اولیه تا فضاپیماهای شگفت آور در زمانه امروز یا از پختن ساده غذا بر آتش تا تکنولوژی های پیشرفته امروزی.

خلاصه به هر گوشه و کنار زندگی انسان نگاه کنیم با آفرینش و ساختن توام است و با افزایش تعداد آفرینش ها، رفاه و آسودگی بیشتری نیز نصیب آدمی شده است.

در این راستا، علم نیز یکی از دستاوردهای بشری است که آفرینش در آن نقش بسزایی دارد.

از آفرینش شیوه های معرفت و شناخت تا سرهم بندی تئوری ها و دیدگاه ها تا ابزارها و وسایل تحقیق و اندازه گیری …

اگر آفرینش ها را به دو دسته فکری و عملی تقسیم کنیم، دستاوردهای نظری در علم را مدیون آفرینش های فکری و تعقلی هستیم و تجهیزات و تکنولوژی ها به حوزه آفرینش های عملی تعلق دارند.

مثال: خانه ای که در آن زندگی می کنیم بخشی را مدیون آفرینش های طراحان و سازندگان الگوهای سازه ای و عمرانی هستیم و بخش دیگر را مدیون آفرینش مصالح، وسایل و تجهیزاتی که خانه را ساخته اند.

آفرینش ها در چهار دسته اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز می تواند در نظر گرفته شوند.

هر آنچه در اقتصاد ساخته و خلق شده است از بازار، پول، نمودار عرضه و تقاضا، ترازو …

سیاست از شیوه های حکمرانی (دیکتاتوری …) گرفته تا ابزارهای قدرت (اسلحه … )،  کنترل و نظارت …

در فرهنگ از زبان (کلمات در زبان گفتاری تا زبان بدن و نمایشی) تا نمودهای معرفت (کتاب …)، ابزارهای چاپ و انتقال، ترویج و رواج اندیشه ها …  

در اجتماع از آفرینش سبک های زندگی در تغذیه، بهداشت، تشکیل خانواده و …

این مرور کوتاه و بسیار مختصر مبین روایت مهم و اساسی است که آفرینش (خلق کردن، ساختن، به وجود آوردن …) ریشه و منشاء زندگی است.

از آفرینش آفریدگار که خالق هستی است تا آفرینش آدمی که زندگی را سر و سامان داده است.

در این راستا، جامعه شناسی در کجای طیف آفرینش جای دارد؟

جامعه شناسی به عنوان علم جامعه که به هر جمع و گروه سرک می کشد و از اسرار و رموز هر ارتباط و تعامل جمعی رمزگشایی می کند، چه نسبتی با آفرینش دارد؟

جامعه شناسی که به سنجش و میزان کم و کیف از خانواده و واحدهای کوچک تا جهان و جامعه جهانی مشغول است چه سهمی در آفرینش ها به عهده دارد؟

پاسخ به این سوالات کار آسانی نیست.

ولی شاید با تعیین نقش جامعه شناسی و جامعه شناس در هر یک از حوزه ها (جامعه شناسی شهری …)، بتوان جواب ها را یافت.

جامعه شناسی خانواده به مطالعه اشکال خانواده، روند تغییرات خانواده … می پردازد.

جامعه شناسی روستایی از چگونگی روستا آغاز و سیر تکوین … را مطالعه می نماید.

جامعه شناسی دین به اقسام پرستش، خلیقات پیروان … را بررسی و مطالعه می کند.

جامعه شناسی آموزش و پرورش به شیوه های تعلیم و یادگیری، موفقیت های و شکست های آموزشی … می پردازد.

جامعه شناسی کار و شغل به ساختار مشاغل، سازماندهی، کاریابی … را مورد مطالعه قرار می دهد.

و به همین ترتیب …

می توان نتیجه گرفت که جامعه شناسی به توصیف، تحلیل و بررسی مشغول است و یافته های شناختی را به صورت داده های نظری در قالب مفاهیم، دیدگاه، فرضیه یا تئوری ارائه و بیان می کند.

آیا جامعه شناسی سهمی در آفرینش سبک های زندگی (سنتی …) دارد؟

آیا جامعه شناسی در ایجاد تعاملات (حضوری…) دست به آفرینش زده است؟

آیا جامعه شناسی در خلق گروه های اجتماعی (اشکال خانواده، قومیت … تا جامعه جهانی) نقشی به عهده گرفته است؟

آیا جامعه شناسی در توسعه که آوازه بلندی دارد به آفرینش شیوه ای همت کرده است؟

آیا جامعه شناسی که دل نگران نظم و پایداری هنجارهاست وظیفه ای را در آفرینش سبک های نظامند به انجام رسانده است؟

و سوالات بسیار دیگری از این دست که جواب همه آنها خیر است. خیر خیر خیر.

چرا؟

چرا؟

چرا؟

جامعه شناسی از آفرینش، ابداع، ایجاد، ساختن … به دور مانده است؟

شاید بتوان گفت چون جامعه شناسی از فلسفه جدا شد و به میدان تحقیق و مشاهدات آمد، ولی هنوز با میدان عمل و نقش آفرینی در زندگی فاصله بسیار دارد.

جامعه شناسی به بحث های نظری، ارائه طرح ها و بیان نقطه نظرات … رضایت داده است. در حالی که زندگی با آفرینش در عمل برآید.

برای توضیحات بیشتر، ویدئوها را ببینید.

دلایل ناکارآمدی جامعه شناسی (قسمت اول)، اینجا کلیک کنید.

ناکارآمدی جامعه شناسی (قسمت دوم) با ذکر راهکار، اینجا کلیک کنید.

راهکار برای کارآمدی جامعه شناسی (قسمت سوم)، ساختارگرایی، اینجا کلیک کنید.

راهکار برای نقش آفرینی جامعه شناس (قسمت چهارم)، پوزیتیویسم و ساختارگرایی، اینجا کلیک کنید.

راهکار برای کارآمدی جامعه شناس فونکسیونالیست(قسمت پنجم)، اینجا کلیک کنید.

چگونه جامعه شناس فونکسیونالیست کارآفرین شود؟ (قسمت ششم)، اینجا کلیک کنید.

جامعه شناسی و ناکارآمدی مکتب مبادله (قسمت هفتم)، اینجا کلیک کنید.

چرا جامعه شناس مکتب مبادله باید کارآفرینی کند؟ (قسمت هشتم)، اینجا را کلیک کنید.

دکتر منیژه نویدنیا

دکتری جامعه شناسی. نظریه پرداز و محقق. نویسنده اولین کتاب امنیت اجتماعی در ایران، معرف جامعه شناسی تحلیلی با نگارش شش جلد کتاب، استاد دانشگاه و موسس سایت جامعه شناسان جوان

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا