پرسش های مددکاری در مقابله با مشکلی
در مقابله با مشکلی، پرسش هایی هستند که مددکاری باید به آنها می پردازد.
درواقع، در کوشش های هر روزه که برای کمک به دیگری یا خودمان، در مقابله با مشکلی اعمال می داریم، پرسش هایی چند هستند که باید به آنها پاسخ داد.
- موضوع و مشکل چیست؟
- شخص به چه چیز نیاز دارد؟ و می خواهد از چه چیز بگریزد؟ یا چه چیزی به دست آورد؟
- مشکل در نظر مالک آن چه معنایی دارد؟ و چه به سر او می آورد؟
- و به نوبه خود چه چیز مسبب آن است؟ یا چه چیزی را موجب می گردد؟
- آیا شخص درباره آن چه می اندیشد و چه کارهایی انجام داده است؟
- مددجو در به دست آوردن چه چیز کوشش می کند و چه انتظاری دارد؟
- آیا انتظارات او معتبر و با ارزش هستند؟
پاسخگویی به این پرسش ها که تراوشات هر عقل سلیم و ادراک متعارفی است باید منظم شود و در مصاحبه های مددکاری مورد بحث و گفتگو قرار گیرد.
در اصطلاحی وسیع تر آن را مرحله «مطالعه» در مددکاری اجتماعی (Social Casework) می نامند و به طور خلاصه پیگردی واقعیاتی که در زیر نام برده می شوند، محتویات آن را تشکیل می دهند.
1- طبیعت و ماهیت مشکل مورد مطالعه و در حال جریان:
چگونگی کیفیت و وضعیت مشکلی که مددجو با آن رو در روست، موانعی که می خواهد از میان بردارد یا مقاصدی که علاقمند به نیل به آنهاست.
2- اهمیت و خصوصیات برجسته این مشکل:
اهمیت آن در نظر مددجو (یا خانواده اش یا جامعه) از جنبه های روانی، اجتماعی و رفاه جسمانی چیست؟
و فردی که دارای این مشکل است چگونه آن را احساس می کند؟ یا مفهوم آن برای او چیست؟
3- علت یا علل، علایم اولیه پیدایش آن و فعالیت تعجیلی مشکل:
چگونه چنین مشکل یا نیازی به وجود آمد؟ چه عاملی موجب استقرار آن در افکار مددجو گردید؟
نیروهایی که ناشی از سبب و اثر، یا اثر و سبب در این موقعیت بوده و دست اندرکارند، کدامند؟
4- کوشش هایی که در مقابله با مشکل به کار رفته اند:
آیا مددجو اندیشه چه کاری در سر داشته؟ و یا عملاً چه کاری را خود به تنهایی یا با یاری دیگران انجام داده است؟
تخیلات و آرمان های او در ارتباط با طریقه حل مشکل چیست؟
رفتاری که به خاطر مشکل گشودن ابراز داشته چگونه بوده است؟
اعمال حفاظتی یا تطابقی او کدامند؟ و چه منابع در اختیار دارد، منابع داخلی یا بیرونی؟
5- ماهیت راه حل یا مقاصدی که از طریق موسسه مددکاری طلب می کند:
آیا انگیزه خودآگاه مددجو در روی آوردن به این موسسه به عنوان یک منبع کمک دهنده چیست؟
افکار او در مورد آنچه از موسسه می خواهد و یا انتظار دارد چگونه اند؟ و نقش و رابطه او با آن بر چه منوال است؟
6- ماهیت واقعی این موسسه و مقدورات آن از نظر کمک به حل مشکل در ارتباط با مددجو و مشکل او:
چگونه و به چه نحو این موسسه قادر است مددجو را کمک دهد؟ چه منابع قادرساز یا توان بخشی برای ارائه به مددجو در اختیار دارد؟
درخواست و شرایط او از مددجو کدامند؟ کارکرد مشخصه آن در ارتباط با مشکل کنونی چه حالتی دارد؟
پیگردی و جستجوهای دو جانبه این واقعیات، مددجو و مددکار (Social Worker) را به درکی مشترک از نقش های خود و گام هایی که در کار با مشکل باید برداشته شوند، راهنمایی خواهد کرد.
درک این مطالب برای آن دو مشترک است نه متساوی!
منبع: پرلمن، هلن هریس (1371)، مددکاری اجتماعی، ترجمه پرپوش منتخب، انتشارات شرکت سهامی، چاپ دوم، ص 135-133.
سلام
خیلی ابتکار جالبی است برای تبادل اطلاعات