ازخودبیگانگی چیست و چرا به بیماری اجتماعی اصلی جوامع توسعه نیافته تبدیل می شود؟!
ازخودبیگانگی حالتی است که انسان بر اثر اوضاع و احوال شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی از خود اختیاری ندارد تا جایی که با انسان به مثابه شی ای رفتار می شود و او برده اشیاء خاصی چون، احترام، پول، مذهب و قدرت می شود.
در حقیقت انسان در حالت ازخودبیگانگی، بودن را فدای داشتن می کند.
به نظر مارکس، بیگانگی حالتی است که در آن بشر مقهور نیروهایی می شود که خود خلق کرده است، در واقع این نیروها به مثابه قدرت های بیگانه در برابر او قد علم می کنند.
به عبارت مشخص ازخودبیگانگی باعث می شود تا انسان از هستی خود و از اصل انسانی خودش دور بیفتد.
اما مساله مهم این است که این مساله اجتماعی را باید بیشتر در جوامع غیردموکراتیک و توسعه نیافته جستجو نمود؛ جوامعی که از حیث آزادی محدودیت دارند و کنشگران اجتماعی برای تداوم خود ناچارند تا ازخودبیگانه شوند.
چرا که الزام تداوم حیات اجتماعی افراد منوط به ازخودبیگانگی به اشکال مختلف است!
در غیر این صورت، ادامه حیات اجتماعی آن ها با محدودیت روبرو می شود.
به هر حال کنشگران اجتماعی در جوامع توسعه نیافته هر یک به نحوی ازخودبیگانه می شوند؟!
یکی با احترام، دیگری با پول، آن دیگری با مذهب و آن دیگری با قدرت!
اما علت این مساله در چیست؟!
به نظر می رسد که علت ازخودبیگانگی در جوامع توسعه نیافته را باید در دو مساله جستجو نمود؟!
یکی در شرایط اجتماعی و سیاسی تحمیلی کنشگران و دیگری در عدم خودآگاهی کنشگران آن.
حال سوال این است که آیا راهی برای مبارزه با این بیماری اجتماعی وجود دارد؟!
بی گمان تنها راه مبارزه با این مساله، خودآگاهی انسان است.
یعنی انسان در سایه خودآگاهی است که می‌تواند از این بیماری اجتماعی رهایی یابد!
خودآگاهی به معنی دانستنِ دانستن است.
یعنی کنشگر به دانستن آگاهی می یابد و همه امور را تحت ذیل خود تعریف می کند، نه این که خود را در ذیل امور قرار می دهد.
بنابراین هر گاه کنشگران توانستند اجتماع، اقتصاد، فرهنگ و سیاست را برای خود تعریف کنند و آن ها را در زیر ذیل خود قرار دهند و نه خود را برای آن ها تعریف کنند، آن موقع است که می توانند از این بیماری اجتماعی نجات یابند.
بنابراین باید مراقبت نمود والا هر امری ممکن است ازخودبیگانگی را برای انسان و یا جامعه رقم بزند!
