علمی پژوهشی

جامعه شناسی و زیبایی ها

جهان چنان پر از زیبایی است که هنرها (نقاشی …)، توانسته اند فقط بخش کوچکی از آن را به تصویر بکشد.

جهان چنان پر از زیبایی است که کلمات در قالب های گوناگون ادبی (شعر …)، از توصیف تمام و کمال آن درمانده اند.

جهان چنان پر از زیبایی است که لحظه ای تماشا به اطراف، انسان را به تحسین گویی وامی دارد.

به واقع، «زیبایی» یکی از خصوصیات برجسته جهانی است که در آن زندگی می کنیم.

جامعه شناسی به مطالعه جهان نظر ندارد و معطوف به دنیای اجتماعی است. علی ایحال، زندگی جمعی که دنیای اجتماعی را ساخته است نیز مملو از زیبایی است.

زیبایی هایی که به دست انسان ساخته و پرداخته شده اند و در تمام تعاملات روزانه جریان دارند.

از رنگارنگی محصولات کشاورزی

تا رنگارنگی غذاها

از کالاها و محصولات تولید شده کارخانه ها

تا تکنولوژی های حیرت آور فضایی

از روابط عاشقانه و مهربانانه

تا لباس های گوناگون هر گوشه و کنار روستا و شهر

از خانه ایی که در آن هستیم

تا اداره و شرکتی که در آن کار می کنیم

از خنده ها و ژست ها گرفته

تا نگاه هایی که هزار معنا را در خود دارند

و خلاصه هر جا در زندگی جمعی گویای «زیبایی» است.

لذا، از سوالاتی که جامعه شناسی با آن روبروست همین است:

چرا زندگی جمعی با «زیبایی» درآمیخته است؟

چرا هر انسان اجتماعی سعی دارد جلوه ای از «زیبایی» باشد؟

جامعه شناسی در

مسائل اجتماعی (بی نظمی …)،

و آسیب ها (طلاق …)،

ساز و کارهای سازمان ها (همکاری …)،

کارکرد گروه ها (دین …)،

موقعیت ها (شهر …)، مطالعات دقیق و قابل تاملی را سامان داده است و دانسته های علمی در باره اشکال مختلف جوامع (اطلاعاتی …)، در دست دارد.

اما ردپایی از «زیبایی» در این مطالعات دیده نمی شود.

چرایی از زیبایی جایی که در آن زندگی می کنیم؟

چرایی از زیبایی جایی که در آن کار می کنیم؟

چرایی از زیبایی لباس هایی که می پوشیم؟

چرایی از زیبایی سبک صحبت و گویش های زبانی که به کار می بریم؟

و بسیاری چرایی دیگر در مصادیق مختلفی که جلوه ای از زیبایی هستند.

تجمل گرایی،

مصرف،

نمادهای منزلت و ثروت،

زیاده روی در نمایش جلوه های نفوذ اجتماعی (بادیگارد، دفترهای عریض و طویل …)، تفریحات و سرگرمی های گران قیمت،

مهمانی ها و معاشرت های پرخرج …

و هر آنچه که نابرابری ها و فاصله های اجتماعی را ثابت می کند در محور مطالعه جامعه شناسی قرار گرفته است.

اما، در تمامی این حوزه ها نشانی از «زیبایی» و توجه به «زیبایی» نیست.

جواهرات همان طور که نمادی از ثروت و برتری را به نمایش می گذارند، جلوه ای از زیبایی هستند.

ماشین های لوکس همانطور که تفاوت دارا از نادار می توانند باشند، تفاوت زیبایی نیز هستند.

لباس های گران قیمت همان چنان که تفاوت برخورداری فقیر از غنی را در کیفیت زندگی در بردارند، زیبایی را برای چشمان بیننده به همراه می آورند.

و مثال های متعدد دیگر.

زیبایی یک ضرورت و نیاز است که جامعه شناسی با پرداختن به آن می تواند در کنار تلخی های زندگی (سلطه، جبر، استثمار …)، تعادل و توازنی برقرار کند بین امورات منفی و مواهب مثبت که در زندگی جمعی جاری است.

زیبایی چنان ضروری و نیاز مبرم است که هر فردی در کوچک ترین فرصتی که می یابد، برای زیبا کردن خویش از آن بهره می برد.

زیبایی چنان ضروری و نیاز مبرم است که صاحبان هر خانه و کاشانه ای (فقیرانه …)، اولین کاری که از دستشان برآید، برای زیبا کردن خانه انجام می دهند.

حتی کودکان، به محض آن که متوجه می شوند در تیررس توجه قرار گرفته اند، به شکل های مختلف در زیبا نشان دادن خود کم نمی گذارند.

در واقع، «زیبایی» عامل اساسی تغذیه، رشد و پرورش حواس بشری (بصری، لامسه …) است که حواسی که انسان با آن ها قادر به زندگی می باشد.

جالب اینجاست که به موازات عبادت و پرستش، تعلق خاطر به زیبایی نیز بوده است. چنان که همه خدایان اولیه مملو از زیورآلات زیبا بوده اند.

اگر به زیبایی های حسی (بصری …)، زیبایی های معنوی (اخلاقی …)، را اضافه کنیم

یا اگر زیبایی را به سه دسته فکری (اعتقادی، باورها …)، احساسات و هیجانات (شادی، لذت …)، و رفتاری (ادب، مهربانی …)، تقسیم کنیم

مشاهده می کنیم که زندگی در «اقیانوس عظیم زیبایی» جریان دارد.

مشاهده می کنیم که در زندگی اجتماعی جایی خالی از زیبایی نمی یابیم.

مشاهده می کنیم هر چه هست و نیست جلوه ای از زیبایی در خود دارد.

بنابراین،

وقت آن رسیده است که جامعه شناسی مطالعه زندگی جمعی را از نادیده گرفتن مواهب برهاند و لذت زندگی را با فهم زیبایی ها فراهم آورد.

وقت آن رسیده است که جامعه شناسی نگاهی به چهره فراگیر زیبایی واقعیت نیز داشته باشد و به نگاه یک جانبه نگر (مشکلات …)، پایان دهد.

وقت آن رسیده است که جامعه شناسی روی دیگر زندگی جمعی که آفرینش زیبایی هاست را نیز بررسی نماید تا ساز و کار ساختن زندگی زیباتر را ممکن گرداند.

و بالاخره،

وقت آن رسیده است

بله

وقت آن رسیده است

جامعه شناسی به زیبایی خویش بپردازد.

دکتر منیژه نویدنیا

دکتری جامعه شناسی. نظریه پرداز و محقق. نویسنده اولین کتاب امنیت اجتماعی در ایران، معرف جامعه شناسی تحلیلی با نگارش شش جلد کتاب، استاد دانشگاه و موسس سایت جامعه شناسان جوان

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا