رابطه ناب در نظریات آنتونی گیدنز
هنگامی که پیوندهای دوستی و صمیمیت به طرزی کم و بیش آزادانه انتخاب شده باشند، ما می توانیم از «رابطه» به مفهومی که امروزه در زبان مردم عادی جاافتاده است، یاد کنیم.
در حقیقت، ازدواج ها، روابط دوستانه و صمیمیت های پایدار امروز بیش از پیش به صورت نوعی رابطه ناب (Pure Relationship) درمی آیند.
در طی دوره کنونی دنیای متجدد، رابطه ناب (که هیچ ارتباطی با مسائل جنسی ندارد) اهمیت خاصی در امر خودسازی یافته است.
عناصر اساسی رابطه های ناب (در شکل های آرمانی) را می توان به شرح زیر توصیف کرد:
1– برخلاف پیوندهای شخصی یا خصوصی در جامعه سنتی، رابطه ناب وابسته به عوامل برون از زندگی اجتماعی و اقتصادی نیست و چنان می نماید که گویی در فضا شناور است.
دوستی ها و رفاقت های مدرن این خصیصه را به طور واضح می نمایانند.
عنوان دوست در جامعه جدید به کسی اطلاق می شود که ارتباط با او هیچ امتیاز و انگیزه دیگری ندارد، جز پاداشی که نفس همان ارتباط نصیب شخص می سازد.
ممکن است با یک همکار دوست شویم، و همجواری در کار یا علاقه و منافع حرفه ای مشترک موجبات این دوستی را فراهم ساخته باشد.
ولی این رابطه فقط تا هنگامی بوی رفاقت و دوستی خواهد داد که ارتباط با طرف مقابل صرفاً به خاطر نفس ارتباط وجود دارد.
2– رابطه ناب فقط به خاطر آنچه نفس رابطه برای هر دو طرف به ارمغان می آورد مورد علاقه و جست و جو است.
این نکته ملازمت تام با بند یک دارد و یقیناً به همین مفهوم است که رابطه موردنظر را «ناب» می نامیم.
3– رابطه ناب به طور باز، و بر اساس نوعی تداوم سازمان می یابد.
این نکته نیز به اندازه کافی در نقل قول یاد شده، به خصوص در آنجا که پرسش «آیا همه چیز رو به راه است؟» مطرح می گردد، به عنوان نوعی وسواس یا مایه نگرانی دایمی مورد تاکید قرار گرفته است.
هر چه رابطه ای بیشتر به نفس خود رابطه متکی باشد، این گونه پرسش ها نیز بیشتر پیش می آید.
4– «تعهد» در زمینه رابطه های ناب نقشی مرکزی برعهده دارد.
تعهد در بافت رابطه ناب، به طور کلی جانشین همان لنگرهایی است که در جوامع ماقبل مدرن تداوم ارتباط های شخصی نزدیک را تضمین می کنند.
عشق، به مفهوم عشق های خیال انگیز معاصر، یکی از اشکال تعهد است، منتهی با دامنه گسترده تر.
5– رابطه ناب متمرکز بر صمیمیت ها و خصوصیت هایی است که شرط اصلی ثبات عقیده پایا و درازمدت هر یک از دو طرف محسوب می گردد.
درواقع، خودمانی شدن یا آرزوی دستیابی به آن، در ذات اشکال نوین دوستی ها و روابط ناب بین آدمیان نهفته است.
هر نوع دوستی یا همکاری واقعاً صمیمانه و خودمانی عبارت است از:
نوعی انتخاب بین هر دو نفر آدمی که در برابر یکدیگر متعهد می شوند شیوه زندگی معینی را به طور مشترک بپذیرند.
6-ارتباط ناب منوط به اعتماد متقابل است و اعتماد متقابل نیز به نوبه خود رابطه ای نزدیک با صمیمیت و خودمانی شدن دارد.
در ارتباط ناب، اعتماد چیزی از پیش تضمین شده ای نیست و نمی تواند باشد:
نظیر دیگر جنبه های ارتباط، احساس اعتماد را باید به وجود آورد، باید اعتماد طرف مقابل را جلب کرد.
7– در رابطه ناب، فقط کافی نیست که شخص «وجود دیگری را به رسمیت بشناسد» تا آن دیگری، در واکنش به این رفتار، هویت شخصی خویشتن را مستحکم تر احساس کند.
موضوع مهم این است که، بر اساس نکته های پیش گفته، هویت شخصی از خلال فرایندهای به هم پیوسته خودکاوی و توسعه خودمانی گری با طرف مقابل استحکام می یابد.
چنین فرایندهایی به پدید آمدن «سرگذشت های مشترک» کمک می کنند که بالقوه پیوستگی های نیرومندتری دارند تا بعضی ویژگی های فردی که به حکم موقعیت های اجتماعی مشترک در تجربه های معینی به یکدیگر می پیوندند.
منبع: گیدنز، آنتونی (1378)، تجّدد و تشخّص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نشر نی، ص 143-129.
بسیار عالی و جامع
تشکر از شما