تغییرات اقلیمی به دلیل ماهیت فراگیر، اثرگذار، فقرزا و تخریب کننده اش، اثر جنسیتی قوی داشته و زنان، به ویژه زنان روستایی و عشایری در کانون مخاطرات و پیامدهای آن هستند.
حداقل نیمی از ۱٫۵ میلیارد نفری که به جنگل ها و محصولات جنگلی برای معیشت وابسته هستند، زن هستند.
اما تقریباً در تمام جهان در مجموعه داده های ملی؛ فعالیت های اقتصادی زنان روستایی در مناطق جنگلی و مزرعه عمدتاً نادیده گرفته شده و مورد غفلت سیاستگذارانند.
اما، علی رغم این تبعیض ها در برخی ازنقاط دنیا، زنان برای نجات طبیعت سرزمین مادری شان قد علم کرده و وارد صحنه کنشگری موثر شده اند.
آنها با کارگروهی، به کارگیری دانش بومی و یاد گرفتن فناوری و همچنین گفتگو بر سر چالش ها؛ مردم را برای حفظ منابع ترغیب و مجاب می کنند.
شعار«هیچ راه حل فوری و ساده ای برای تجدید منابع آب های زیرزمینی و بازسازی خاک وجود ندارد، بیایید برای حفاظت از حیات در سرزمین اجدادی مان گفتگو کنیم» محورگفتگوی آنهاست.
در سیچوان چین زنان دهقان با احیای دانش بومی حفاظت از خاک که قدمتی تاریخی دارند، باروری خاک را باز گردانده اند که نمونه ای بارز از کنشگری زنان است.
در اکوادور تپه های تابون محل تاخت و تاز دلالان توسعه قرار گرفته، اما زنان با دوراندیشی و خلاقیت از طریق کشت و زرع برای احیای آبگیرها و جویبارهای قدیمی موفق شده اند فرسایش خاک و برداشت آب را مدیریت کرده و مانع از بین رفتن میراث بومی خود شوند.
در کنار آنها صدها زن با تحصیل در علوم زراعی، خاک و آب شبکه زنان دانشمند ایجاد کرده اند و در کنار کنشگران زنان محلی به نجات زمین همت گماشته اند.
در هند زنان روستایی به عنوان مهندسان خورشیدی آموزش داده می شوند تا هم معیشت خود و هم دیگران را بهبود بخشند.
دسترسی به انرژی پاک تاثیرات مثبتی بر سلامت، آموزش، فعالیت های معیشتی پایدار، افزایش بهره وری و افزایش ایمنی و اشتغال پایدار در روستاها و مناطق عشایری جنگلی در پی دارد.
بویژه در مناطق عشایری که امکان دسترسی به شبکه های برق نبوده و زنان مجبور به حمل هیزم برای سوخت هستند، دسترسی به انرژی های پاک خارج از شبکه آنها را از رنج روزمره نجات خواهد داد و البته از جنگل ها و مراتع نیز برای برداشت ناپایدار به عنوان سوخت محافظت خواهد کرد.
در منطقه گاروال هند دو بانوی کارآفرین با استفاده از سرمایه گذاری جمعی برای تولید محصولات با کیفیت، دارای طراحی خوب و دست سازی که مستقیم و غیرمستقیم بتواند بر زندگی مردم تاثیر بگذارد و با ایجاد اشتغال بدون نیاز به منابع طبیعی و با ایجاد ارتباط میان فناوری و صنایع دستی توانسته اند افراد زنان روستایی را گرد هم جمع کرده و به هم ارتباط دهند و وارد بازارهای جهانی و صنعت مد کنند.
زنان روستایی مالی (نمونه بارز دیگری از کنشگری زنان)، با سختکوشی و کمک های دولتی توانسته اند با تشکیل یک تعاونی و با کمک اداره ملی مالی و برنامه های UNDP که برنامه ای درجهت تقویت جوامع محلی برای کشاورزی پایدار و کاهش پیامدهای گرمایش زمین است، مشارکت کرده و با کار بر روی پلتفرم های ساده و کارآمد، با اجرای پروژه برق خورشیدی برای دسترسی به آب چاه در کنار تغییر محصول کشاورزی و مدل های کشت، مصرف آب را مدیریت کنند.
در ایران و روستای خراشاد خراسان جنوبی تعاونی زنان با احیای صنعت باستانی حوله بافی توانسته اند اقتصاد روستایشان را به جریان اصلی اقتصاد ملی پیوند داده و بازسازی کرده و محور معیشت روستایی را تغییر دهند و پدیده کم آبی را مقهور قدرت خود کنند.
آنچه مسلم است مقابله‌ای به موقع با تغییر اقلیم و حفاظت از محیط زیست بدون مشارکت همگانی ممکن نیست و زنان بیش از نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند.
زنان همواره از دریچه‌ای به مسائل می‌نگرند که در رویکردهای معمول غائب است.
عدالت جنسیتی موجب افزایش کارآیی و بهره‌وری پایدار در استفاده از منابع می‌شود.
درمذاکرات اقلیمی پاریس، این زنان بودند که زمینه را برای طرح افق‌های بلندپروازانه مهیا کردند.
جوامع با مشارکت گسترده زنان در مسائل مختلف، مانند مقوله تغییر اقلیم، موفق‌ترند.
زنان شبکه‌های اجتماعی قوی‌تری می‌سازند، با احتمال بیش‌تری دانش خود را به اشتراک می‌گذارند و راحت تر با تغییرات محیطی سازگارمی‌شوند.
اما قوانین تبعیض آمیز، رویه های فرهنگی غلط، سنت های دست و پا گیر و تفکرات قالبی و تعصبات نگرشی زنان را همچنان از برنامه های سازگاری با تغییرات اقلیمی در حاشیه قرار داده و در برخی از مناطق حتی حذف می کنند.
روز جهانی زن فرصتی است برای مطالبه حقوق برابر زنانی است که در معرض مخاطرات و خشونت های ناشی از تغییرات اقلیمی اند.
روز جهانی زن برای نجات زمین و زندگی باید بر اهمیت مشارکت زنان به ویژه زنان روستایی و عشایری در تصمیم های اقلیمی و سازگاری با کم آبی تاکید کنیم.
