در انجام هر تحقیق، همواره باید متوجه هدف و مقصد نهایی بود، تا اولاً در مسیر به بیراهه نیفتاد و از منظور اصلی فاصله نگیریم و ثانیاً نسبت نتایج تحقیق دقت لازم صورت گیرد.
اهداف تحقیق در دو محور اصلی و فرعی تنظیم و ارائه می گردد، بر همین اساس می توان گفت:
هدف اصلی این پژوهش، بررسی كيفيت زندگی زنان دچار طلاق عاطفی است.
هدف فرعی شامل بررسی: بين طلاق عاطفی و شش بُعد كيفيت زندگی زنان (احساس فردی، روابط خانوادگی، روابط اجتماعی، كيفيت سلامت، رضايت از شرايط محيطی و رضايت از شرايط اقتصادی)
برای طلاق عاطفی تعاريف زير ارائه شده است:
– در طلاق عاطفی، طرفين هيچ گونه عشق و علاقه و صميميتی نسبت به يكديگر نداشته و از مجاورت با يكديگر هيچ گونه لذتی كسب نمی كنند. آنها علی رغم اين عدم عشق و علاقه به زندگی با يكديگر تن داد ه اند و جدا نمی شوند ( فردوسی پور، 1384: 3)
– زوج ها زندگی مشتركشان را با عشق شروع می كنند، ولی مشاهده می كنند كه صميميت اوليه به تدريج رنگ می بازد.
آنها با گذشت زمان زندگی مشتركشان را با آهنگی يكنواخت و ملال آور ادامه می دهند و برای تحمل آن، به مشروبات الكلی، پرخوری، استفاده از مواد مخدر، ارتباط نامشروع و … روی آورده و به دنبال تجربه مجدد صميميت فردی و جنسی هستند.
– برخی ازدواج ها كه به طلاق پايان نمی يابند، به ازدواج هايی توخالی تبديل می شوند كه فاقد عشق، مصاحبت و دوستی هستند و همسران فقط با جريان زندگی خانوادگی به پيش می روند و زمان را سپری می کنند (بستان، 1389)
بر اساس این پژوهش، ازدواج های توخالی شامل سه نوع از رابطه می شوند
- رابطه های بیجان و ضعیف شده:
فقدان هیجان زن و شوهر یا علاقه مندی واقعی آنها نسبت به همسر و یا ازدواج خود دیده می شود. زوجین احساس خستگی مداوم و بی تفاوتی نسبت به یکدیگر می کنند، گفتگوهای جدی میان دو طرف به ندرت اتفاق می افتد.
- رابطه های همراه با کشمکش:
– زوجین مرتباً مشاجره می کنند و معمولاً این مشاجرات در فضای خصوصی روی می دهد. آنها نقابی از سازگاری در مقابل دیگران به چهره دارند. کشاکش های مداوم، تنش، تلخی و گزندگی در میان این زوجین دیده می شود.
- رابطه همسوی منفعل:
هیچکدام از دو طرف احساس شادمانی نسبت به ازدواج خود ندارند، اما تقریباً با شرایط خود خو گرفته و از آن راضی هستند. در این رابطه مشاجرات اندکی اتفاق می افتد.
ممکن است، زوجین علایق مشترک اندکی داشته باشند؛ اما این امر هیجان ناچیزی به زندگی و رابطه عاطفی آنها اضافه نمی کند. زوجین در ایجاد احساس رضایت طرف مقابل خود نقشی عهده دار نمی شوند.
دلایلی برای ادامه زندگی از سوی زوجین در چنین خانواده هایی به شرح زیر عنوان شده است:
فشارهای خارجی افراد را وادار به بقا در ازدواج توخالی می کند:
– دلایل شغلی
– دلایل اقتصادی و مادی: زن و شوهر ممکن است صاحب یک خانه مجلل یا سایر دارایی های ارزشمند باشند که با طلاق رسمی این امکانات را از دست می دهند.
– وجهه ظاهری: برای پیشگیری از واکنش دوستان و آشنایان
– زوجین گاهی نگران سلامت فرزندان خود هستند؛ هراس از واردکردن آسیب های جدی به آنها عاملی است که از طلاق رسمی در زوجین فرزنددار جلوگیری می کند. علاوه بر این، زوجین در مواقعی طلاق را به لحاظ اخلاقی ناپسند دانسته، بنابراین از جدایی رسمی خودداری می کنند.
در نهايت از بررسی های كيفيت زندگی زنان دچار طلاق عاطفی بايد گفت كه رتبه های شش بُعد كيفيت زندگی به ترتيب عبارتند از:
1 .كيفيت احساس فردی
2. كيفيت روابط خانوادگی
3. كيفيت روابط اجتماعی
4. كيفيت سلامت
5. كيفيت شرايط محيطی
6. كيفيت شرايط اقتصادی
مي توان گفت كه كيفيت زندگی زنان دچار طلاق عاطفی در سطح پايين (ضعيف) و در مقابل كيفيت زندگی زنان عادی در سطح بالا (خوب) قرار دارد.
منابع:
1- بستان، حسين (1389 )، اسلام و جامعه شناسی خانواده، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
2- فردوسی پور، سيما (1384)، آسيب شناسی خانواده، دوره علمی، كاربردی پودمانی (مديريت خانواده)
